1 Tm 1, 2 - Zob. Wstęp.
1 Tm 1, 4
- Wlg: "budowaniu Bożemu, które jest we wierze". Bliżej nieokreślone
"baśnie i genealogie" mogły być pochodzenia rabinistycznego (Tt 1,14) bądź gnostyckiego.
1 Tm 1, 5 - Przede wszystkim bratnia (por. Rz 12,10).
1 Tm 1, 9 - Prawo ST miało na celu głównie zapobieżenie złu. Następuje znów katalog występków (por. Rz 1,27-31; Rz 13,13; 1 Kor 5,10n; 1 Kor 6,9n; 2 Kor 12,20; Ga 5,19nn; 2 Tm 3,2-5).
1 Tm 1, 15 - Formuła listów pasterskich (1 Tm 3,1; 1 Tm 4,9; 2 Tm 2,11; Tt 3,8) akcentująca doniosłą dla zbawienia prawdę.
1 Tm 1, 18 - Aluzja do proroctw głoszonych przez charyzmatyków przy powołaniu Tymoteusza.
1 Tm 1, 20 - "Hymenajos" wspomniany jest także w 2 Tm 2,17; "Aleksander" - może identyczny ze wspomnianym w 2 Tm 4,14; "których przekazałem szatanowi": rodzaj ekskomuniki (zob. 1 Kor 5,5).
1 Tm 2, 4 - Określenie objawienia Bożego. Por. J 14,6; J 17,17; 2 Kor 4,2-6.
1 Tm 2, 5
- Podkreślenie prawdziwości człowieczeństwa Chrystusa, który jest
pośrednikiem między ludźmi a Bogiem. Stwierdzenie zaś Bóstwa przez św.
Pawła - zob. 1 Kor 8,6; Ef 1,20nn; Flp 2,6-11; Kol 1,15nn; por. Hbr 1,2-13.
1 Tm 2, 6 - Por. Ga 4,4n; Ef 1,10; Ef 5,2; Tt 2,14.
1 Tm 2, 12 - Zob. przypis do 1 Kor 14,34n.
1 Tm 2, 15 - Liczba mnoga w tekście gr. jest odpowiedzią na domyślne pytanie, co będzie ze zbawieniem kobiet, które nie rodzą.
1 Tm 3, 1
- Biskupstwo (episkope) obejmuje tutaj zapewne i kapłaństwo. Sens: kto
dąży do funkcji duszpasterskich, niech wie, że to wzniosły urząd i
obowiązek zarazem (por. Tt 1,7nn).
1 Tm 3, 2
- Tzn. "raz żonaty" lub "uczciwie żyjący z jedną żoną". Kościół
zachodni podniósł później wymagany stopień wstrzemięźliwości
wprowadzając celibat.
1 Tm 3, 7 - Tj. niechrześcijan.
1 Tm 3, 8 - Wlg: "czyści".
1 Tm 3, 11 - Idzie tu nie tyle o żony diakonów, ile o tzw. diakonisy (por. Rz 16,1n) - charyzmatyczki oddane służbie Kościoła.
1 Tm 3, 12 - Zob. 1 Tm 3,2.
1 Tm 3, 13 - Zapewne ten z 1 Tm 3,1.
1 Tm 3, 15 - Jest nią Kościół przez swój przywilej nieomylności.
1 Tm 3, 16
- Jest to starochrześcijański hymn o intronizacji Chrystusa.
"Tajemnicą pobożności" jest Chrystus, stąd zaimek "który" przed
następnymi zdaniami (Wlg: "która"). "W ciele" - w ludzkiej naturze, zob.
J 1,14; 1 J 1,2;
"usprawiedliwiony... w Duchu": sprawiedliwość Chrystusa, czyli
świętość, została potwierdzona i udowodniona Jego życiem i czynami
dokonanymi w mocy Ducha Świętego, a także zmartwychwstaniem (Rz 1,4); "ukazał się aniołom" - przy wstąpieniu do nieba.
1 Tm 4, 1 - Przez obdarzonych charyzmatami.
1 Tm 4, 2 - Aluzja do piętna wypalanego złoczyńcom na czole. Tu: źli nauczyciele mają jakby piętno na sumieniu. Por. Kol 2,16nn.21nn. Błędy są gnostyckie i żydowskie.
1 Tm 4, 10 - Wlg: "złorzeczą nam".
1 Tm 4, 14 - Mowa o charyzmacie kapłaństwa. Apostoł nawiązuje do chwili święceń, które poprzedziło proroctwo (1 Tm 1,18). Brali w nich udział prezbiterzy, tzn. zapewne kapłani.
1 Tm 5, 3
- -16 Kościół pierwotny otaczał wdowy szczególną opieką. Mowa tu o
trzech ich rodzajach: 1. mających rodziny, 2. pozbawionych opieki, 3.
spełniających funkcje w gminie chrześcijańskiej
.
1 Tm 5, 10 - Obraz pokornej służby wiernym (por. J 13,1-17).
1 Tm 5, 14 - Tj. niechrześcijanom lub szatanowi (por. 1 Tm 5,15; 1 P 5,8).
1 Tm 5, 17 - Biskupi lub kapłani pomagający Tymoteuszowi w zarządzaniu Kościołem.
1 Tm 5, 18 - "Młócącemu" - Pwt 25,4; 1 Kor 9,9; "zapłaty swojej" - Mt 10,10; Łk 10,7. Sens: zob. 1 Kor 9,13n.
1 Tm 5, 20 - Tzn. wobec kolegium prezbiterów.
1 Tm 5, 22 - Mowa tu bądź o rozgrzeszaniu, bądź o udzielaniu święceń kapłańskich.
1 Tm 5, 24 - Tzn. wyjdą kiedyś na jaw.
1 Tm 6, 2
- Możliwy jest potrójny sens: 1. którzy wspólnie uczestniczą w
dobrodziejstwie wiary; 2. którzy troszczą się o świadczenie
dobrodziejstw; 3. którzy posługę ze strony swych wierzących sług -
niewolników - przyjmują jako dobrodziejstwo.
1 Tm 6, 9 - Wlg uwyraźnia: "diabła".
1 Tm 6, 13 - Dosł.: "zaświadczył".
1 Tm 6, 14 - "Przykazanie" - tutaj całą religię chrześcijańską; "objawienia się" - tutaj w drugim przyjściu (paruzji).
1 Tm 6, 20 - Fałszywe, rzekomo wyższe poznanie i mądrość (gnoza).