Wydawnictwo Pallottinum Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu
 
Księga Aggeusza
 
Wezwanie do odbudowy świątyni
1
W drugim roku [rządów] króla Dariusza, w pierwszym dniu szóstego miesiąca Pan skierował te słowa przez proroka Aggeusza do Zorobabela1, syna Szealtiela, namiestnika Judy, i do arcykapłana Jozuego1, syna Josadaka:
«Tak mówi Pan Zastępów: Ten lud powiada: "Jeszcze nie nadszedł czas2, aby odbudowywać dom Pański". <Wówczas Pan skierował te słowa przez proroka Aggeusza>: Czy to jest czas stosowny dla was, by spoczywać w domach wyłożonych płytami, podczas gdy ten dom leży w gruzach?3 Teraz więc - tak mówi Pan Zastępów: Rozważcie tylko, jak się wam wiedzie! Siejecie wiele, lecz plon macie lichy; przyjmujecie pokarm, lecz nie ma go do sytości; pijecie, lecz nie gasicie pragnienia; okrywacie się, lecz się nie rozgrzewacie; ten, kto pracuje, aby zarobić, pracuje [odkładając] do dziurawego mieszka!
7a Tak mówi Pan Zastępów: Wyjdźcie w góry i sprowadźcie drewno, a budujcie ten dom, bym sobie w nim upodobał i doznał czci - mówi Pan. 7b  Rozważcie tylko, jak się wam wiedzie!4 Wyglądaliście wiele, a oto macie mało, a kiedy [i to niewiele] znieśliście do domu, Ja to rozproszyłem. Dlaczego tak się dzieje? - wyrocznia Pana Zastępów: Z powodu mego domu, który leży w gruzach, podczas gdy każdy z was pilnie się troszczy o swój własny dom. 10 Dlatego niebiosa nad wami zatrzymały rosę5, a ziemia nie dała swego urodzaju. 11 Ja sprowadziłem bowiem suszę na ziemię i na góry, na pszenicę, na winne krzewy i na oliwki6 - na wszystko, cokolwiek może wydać rola, na ludzi i na bydło, i na wszelką pracę rąk».
12 Zorobabel, syn Szealtiela, i arcykapłan Jozue, syn Josadaka, a także cała Reszta ludu usłyszeli wówczas głos Pana Boga swego i słowa proroka Aggeusza - jako że wysłał go ich Pan Bóg - i lud przejął się lękiem przed Panem. 13 Aggeusz zaś, wysłannik Pański, pełniąc to poselstwo Pańskie, przemówił do ludu tymi słowami: «Ja jestem z wami! - wyrocznia Pana». 14 Pobudził więc Pan ducha Zorobabela, syna Szealtiela, namiestnika Judy, i ducha arcykapłana Jozuego, syna Josadaka, a także ducha całej Reszty ludu; przyszli więc i wzięli się do pracy przy domu swego Boga, Pana Zastępów, 15 dnia dwudziestego czwartego szóstego miesiąca, w drugim roku [rządów] króla Dariusza7.
 
Wstęp
 

Ag 1, 1 - "Zorobabel" (Zerubbabel) - potomek Dawida (1 Krn 3,17nn), przywódca pierwszej karawany powracających wygnańców (Ezd 2,2), "Jozue" (Jehoszua) - potomek linii Sadoka (1 Krn 5,40n).

Ag 1, 2 - Popr. wg LXX i Wlg.

Ag 1, 4 - Od r. 586.

Ag 1, 7b - Kontekst domaga się przestawienia tego zdania.

Ag 1, 10 - Targum inaczej: "deszcz".

Ag 1, 11 - Dosł.: "na młode wino i oliwę".

Ag 1, 15 - Ostatni okolicznik czasu niektórzy umieszczają na początku pierwszego zdania w Ag 2,1.

Przyszła chwała nowej świątyni
2
Dnia dwudziestego pierwszego siódmego miesiąca1 Pan skierował te słowa do proroka Aggeusza: «Powiedzże to Zorobabelowi, synowi Szealtiela, namiestnikowi Judy, i arcykapłanowi Jozuemu, synowi Josadaka, a także reszcie ludu: Czy jest między wami ktoś, co widział ten dom w jego dawnej chwale? A jak się on wam teraz przedstawia? Czyż nie wydaje się wam, jakby go w ogóle nie było?2 Teraz jednak nabierz ducha, Zorobabelu - wyrocznia Pana - nabierz ducha, arcykapłanie Jozue, synu Josadaka, nabierz też ducha cały lud ziemi! - wyrocznia Pana. Do pracy!3 Bo Ja jestem z wami, wyrocznia Pana Zastępów. Zgodnie z przymierzem4, które zawarłem z wami, gdyście wyszli z Egiptu, duch mój stale przebywa pośród was; nie lękajcie się! Bo tak mówi Pan Zastępów: Jeszcze raz, [a jest to] jedna chwila, a Ja poruszę niebiosa i ziemię, morze i ląd5. Poruszę wszystkie narody, tak że napłyną6 kosztowności wszystkich narodów, i napełnię chwałą ten dom, mówi Pan Zastępów. Do Mnie należy srebro i do Mnie złoto - wyrocznia Pana Zastępów Przyszła chwała tego domu będzie większa od dawnej, mówi Pan Zastępów; na tym to miejscu Ja udzielę pokoju7» - wyrocznia Pana Zastępów.
Budowa świątyni a dobrobyt kraju
10 Dnia dwudziestego czwartego dziewiątego [miesiąca], w drugim roku [rządów] Dariusza Pan skierował te słowa do proroka Aggeusza: 11 «Tak mówi Pan Zastępów: Zapytaj no kapłanów o rozstrzygnięcie takiej kwestii: 12 Gdyby ktoś zawinął poświęcone mięso w róg swej szaty i dotknął tą szatą chleba albo gotowanej strawy, albo wina czy oliwy, albo w ogóle jakiegoś pokarmu, czy wówczas on stanie się poświęcony?» Na to kapłani odrzekli: «Nie». 13 Aggeusz więc pytał dalej: «Gdyby ktoś zanieczyszczony przez zmarłego dotknął się którejś z tych rzeczy, czy będzie zanieczyszczona?» Na to kapłani odrzekli: «Tak». 14 Aggeusz zaś tak ciągnął dalej: «Tak to jest i z tym ludem, tak z tym narodem przed moim obliczem - wyrocznia Pana. Tak też jest z każdym dziełem ich rąk; nawet i to, co składają tam w ofierze, jest nieczyste. 15 Rozważcie tylko czasy obecne i minione. Zanim ułożono kamień na kamieniu w świątyni Pańskiej, 16 jak się wam powodziło?8 Gdy się przyszło do stogu o dwudziestu [miarach], było tam tylko dziesięć. Gdy się przyszło do tłoczni, by zaczerpnąć pięćdziesiąt [miar], było ich tylko dwadzieścia. 17 To Ja dotknąłem was zwarzeniem zbóż od gorąca, posuchą i gradem, dotknąłem wszelkie dzieło waszych rąk, a [jednak] nie było między wami [nawracających] się do Mnie - wyrocznia Pana. 18 <Rozważcie tylko czasy obecne i przeszłe, od dnia dwudziestego czwartego [miesiąca] dziewiątego do dnia, w którym położono [fundamenty] pod świątynię Pańską. Rozważcie tylko!> 19 Czy nasienie jest jeszcze w spichlerzu? [Nie]. Ale ani winorośl, ani drzewo figowe, ani drzewo granatu, ani oliwka nie przyniosły jeszcze owocu. Od tego dnia Ja będę wam błogosławił!»
Obietnica dana Zorobabelowi
20 Po raz drugi Pan skierował te słowa do Aggeusza dnia dwudziestego czwartego [tego] miesiąca: 21 «Powiedz to namiestnikowi Judy Zorobabelowi: Ja poruszę niebiosa i ziemię, 22 przewrócę trony królestw i pokruszę potęgę władczych narodów, przewrócę rydwan i jego woźnicę; padną konie i ich jeźdźcy, każdy polegnie od miecza swego brata. 23 W tym dniu - wyrocznia Pana Zastępów - wezmę ciebie, sługo mój, Zorobabelu, synu Szealtiela - wyrocznia Pana - i uczynię z ciebie jakby sygnet, bo sobie upodobałem w tobie»9 - wyrocznia Pana Zastępów.

Ag 2, 1 - Był to ostatni dzień Święta Namiotów - 21 miesiąca Tiszri.

Ag 2, 3 - Prorok akcentuje nie wymiary, lecz ubóstwo nowej świątyni.

Ag 2, 4 - Dosł.: "pracujcie!"

Ag 2, 5 - Tekst popr. Wiersza 5a brak w LXX.

Ag 2, 6 - Por. Hbr 12,26.

Ag 2, 7 - Dosł.: "Przyjdą". Wlg ma tu aluzję do Mesjasza: "i przyjdzie pożądany przez wszystkie narody".

Ag 2, 9 - Pokój (szalom) jest jakby sumą wszelkich dóbr mesjańskich: w Mi 5,4 jest to symboliczne imię przyszłego władcy Izraela (por. Ef 2,14).

Ag 2, 16 - Popr. wg LXX.

Ag 2, 23 - Oczekiwania narodu, związane z dynastią Dawida, koncentrują się po niewoli na osobie jej przedstawiciela; Zorobabel nie jest jednak Mesjaszem, lecz jednym z Jego przodków (por. Mt 1,12). Z sygnetem noszonym na szyi czy na palcu przeważnie się nie rozstawano (Rdz 38,18.25; Pnp 8,6) - tu więc symbol bliskości z Bogiem (por. Jr 22,24).