Habakuk (słowo hambakuku pochodzi z jęz. asyryjskiego i oznacza roślinę jadalną) znany jest w Biblii hebrajskiej jedynie z księgi noszącej jego imię. Biblia grecka zna wprawdzie proroka o takim imieniu (Dn 14,32), chodzi jednak o osobę zupełnie inną. O jego pochodzeniu i życiu nic bliższego nie wiadomo.
Księga zawiera dwie indywidualne lamentacje prorockie (Ha 1,2-4.12-17) i paralelne do nich dwie odpowiedzi Boże (Ha 1,5-11; Ha 2,1-5); druga z nich przechodzi w pięciokrotne "biada" pod adresem nieprawych (Ha 2,6-20). Ostatni rozdział zawiera modlitwę prorocką za naród, utrzymaną w formie psalmu (Ha 3,1-19). Rubryki muzyczne świadczą o zastosowaniu tej części księgi w liturgii.
Mimo rodzajów literackich lamentacji i pięciokrotnego "biada", proroctwo Habakuka posiada dla Izraela charakter pocieszający. Karcące słowa Proroka i groźby nie dotyczą jego własnego narodu; wszelki ucisk pochodzi z zewnątrz. Habakuk użala się, że Bóg pozwala bezkarnie działać nieprzyjacielowi. Bóg jednak, podejmując dialog, powołuje się na swoją sprawiedliwość, ochraniającą ludzi prawych. Węzłowym zagadnieniem księgi jest problem odpłaty Bożej, rozważanej w odniesieniu do Izraela i narodów obcych. Bóg, rządca świata i stróż sprawiedliwości, nie może pozwolić na triumf najeźdźcy oddanego bałwochwalstwu (Ha 2,18nn), a nawet bezbożnego (Ha 1,4.13). Jakkolwiek jest on w ręku Boga narzędziem kary na Izraela i narody obce (Ha 1,12), tym niemniej Izrael jest przecież narodem sprawiedliwym (Ha 1,4), Jego "pomazańcem" (Ha 3,13). Punktem kulminacyjnym teologii sprawiedliwości u Habakuka jest stwierdzenie, że zginie ten, co jest ducha nieprawego, a sprawiedliwy żyć będzie dzięki swej wierności (Ha 2,4). Zdanie to stało się jedną z najważniejszych podstaw starotestamentalnych nauki św. Pawła o usprawiedliwieniu (Rz 1,17; Ga 3,11; Hbr 10,38), podkreślając zbawczą rolę wiary (hebr. mówi o "wierności", tłum. greckie natomiast, a za nim NT, o "wierze"). Godną uwagi jest aktualizacja proroctw Habakuka w społeczności eschatologicznej w Qumran (por. Komentarz do Habakuka - 1 QpHab).
Księga zawiera niewiele danych pozwalających na dokładniejsze ustalenie daty jej napisania. Wzmianka o Chaldejczykach (Ha 1,6) wskazuje na okres, kiedy naród ten był dobrze znany i miał znaczenie na arenie politycznej. Wprawdzie rewolty babilońskie były w okresie imperium neoasyryjskiego dość częste, o inwazji chaldejskiej można jednak mówić dopiero pod koniec panowania Nabopolassara lub raczej za Nabuchondonozora. Z drugiej strony brak jakiejkolwiek wzmianki o zdobycie Jerozolimy w r. 597 nie pozwala umieścić księgi w okresie późniejszym niż ostatnie lata VII w. Najprawdopodobniej więc proroctwa zostały wypowiedziane w latach 605-597. Taką datę potwierdzają liczne podobieństwa słownictwa i stylu między Ha a wczesnymi mowami prorockimi Jeremiasza (por. Ha 1,2nn - Jr 4,5; Jr 6,7; Jr 15,10; Jr 20,8.18).
Autentyczność dwu pierwszych rozdziałów księgi nie nastręcza obecnie poważniejszych trudności poza kilku śladami późniejszych refleksji teologicznych. Dyskusje toczą się jedynie co do psalmu Ha rozdz. 3 [->Ha 3,1], uważanego przez wielu krytyków za utwór znacznie późniejszy, być może pochodzenia liturgicznego. Jednolite słownictwo oraz formy dowodzenia teologicznego w Ha rozdz. 1-2 i 3 wskazują raczej na tego samego autora całej księgi. Brak rozdz. 3 w komentarzu qumrańskim nie przesądza jego późniejszego powstania.