Biblia Tysiąclecia

List do Kolosan

Adres

1 Paweł, z woli Bożej apostoł Chrystusa Jezusa, i Tymoteusz¹, brat, 2 do świętych i wiernych w Chrystusie braci w Kolosach: łaska wam i pokój od Boga, Ojca naszego!

Uznanie dla adresatów wyrażone dziękczynną modlitwą

3 Dzięki czynimy Bogu, Ojcu Pana naszego Jezusa Chrystusa, zawsze, ilekroć modlimy się za was - 4 odkąd usłyszeliśmy o waszej wierze w Chrystusie Jezusie i o waszej miłości, jaką żywicie dla wszystkich świętych - 5 z powodu nadziei [nagrody] odłożonej dla was w niebie. O niej to już przedtem usłyszeliście dzięki głoszeniu prawdy - Ewangelii, 6 która do was dotarła. Podobnie jak jest na całym świecie, tak również i u was, owocuje ona i rośnie od dnia, w którym usłyszeliście i poznali łaskę Boga w [jej] prawdzie 7 według tego, jak nauczyliście się od umiłowanego współsługi naszego Epafrasa. Jest on wiernym sługą Chrystusa zastępującym nas²; 8 on też nam ukazał waszą miłość w Duchu³.

Modlitwa o znajomość Boga potwierdzoną życiem

9 Przeto i my od dnia, w którym to usłyszeliśmy, nie przestajemy za was się modlić i prosić [Boga], abyście doszli do pełnego poznania Jego woli, w całej mądrości i duchowym zrozumieniu, 10 abyście już postępowali w sposób godny Pana, w pełni Mu się podobając, wydając owoce wszelkich dobrych czynów i rosnąc przez głębsze poznanie Boga. 11 Niech moc Jego chwały w pełni was umacnia do [okazywania] wszelkiego rodzaju cierpliwości i stałości. 12 Z radością dziękujcie Ojcu, który was uzdolnił do uczestnictwa w dziale świętych w światłości. 13 On uwolnił nas spod władzy ciemności i przeniósł do królestwa swego umiłowanego Syna, 14 w którym mamy odkupienie - odpuszczenie grzechów.

Bezwzględne pierwszeństwo Chrystusa

Boska godność Chrystusa i Jego dzieło odkupienia

15 On jest obrazem Boga niewidzialnego -
Pierworodnym wobec każdego stworzenia⁴,
16 bo w Nim zostało wszystko stworzone:
i to, co w niebiosach, i to, co na ziemi,
byty widzialne i niewidzialne,
czy Trony, czy Panowania, czy Zwierzchności, czy Władze⁵.
Wszystko przez Niego i dla Niego⁵ zostało stworzone.
17 On jest przed wszystkim i wszystko w Nim ma istnienie.
18 I On jest Głową Ciała - Kościoła⁶.
On jest Początkiem,
Pierworodnym spośród umarłych⁶,
aby sam zyskał pierwszeństwo we wszystkim.
19 Zechciał bowiem [Bóg], aby w Nim zamieszkała cała Pełnia⁷,
20 i aby przez Niego znów pojednać wszystko z sobą:
przez Niego - i to, co na ziemi, i to, co w niebiosach,
wprowadziwszy pokój⁸ przez krew Jego krzyża.

Udział adresatów w skutkach odkupienia

21 I was, którzy byliście niegdyś obcymi [dla Boga] i [Jego] wrogami przez sposób myślenia i wasze złe czyny, 22 teraz znów pojednał w doczesnym Jego ciele⁹ przez śmierć, by stawić was wobec siebie jako świętych i nieskalanych, i nienagannych, 23 bylebyście tylko trwali w wierze - ugruntowani i stateczni - a nie chwiejący się w nadziei [właściwej dla] Ewangelii. Ją to posłyszeliście głoszoną wszelkiemu stworzeniu, które jest pod niebem - jej sługą stałem się ja, Paweł.

Udział Apostoła w misterium Chrystusa

24 Teraz raduję się w cierpieniach za was i ze swej strony w moim ciele dopełniam braki¹⁰ udręk Chrystusa dla dobra Jego Ciała, którym jest Kościół. 25 Jego sługą stałem się według zleconego mi wobec was Bożego włodarstwa: mam wypełnić [posłannictwo głoszenia] słowa Bożego. 26 Tajemnica ta, ukryta od wieków i pokoleń, teraz została objawiona Jego świętym¹¹, 27 którym Bóg zechciał oznajmić, jak wielkie jest bogactwo chwały tej tajemnicy pośród pogan. Jest nią Chrystus pośród was - nadzieja chwały. 28 Jego to głosimy, upominając każdego człowieka i ucząc każdego człowieka z całą mądrością, aby każdego człowieka okazać doskonałym w Chrystusie. 29 Po to właśnie się trudzę walcząc Jego mocą, która potężnie działa we mnie.

Wstęp

Kol 1, 1 - Zob. 2 Kor 1,1.

Kol 1, 7 - Tzn. zapewne jako delegat Apostoła (zob. Wstęp).

Kol 1, 8 - Tzn. nadprzyrodzoną.

Kol 1, 15 - Tzn. zrodzony przed wszystkimi rzeczami stworzonymi (por. J 1,1nn).

Kol 1, 16 - "Trony... Władze" - cała hierarchia bytów anielskich (zob. przypis do Ef 1,21); "dla Niego" - inni tłum.: "ku Niemu" (por. Ap 22,13).

Kol 1, 18 - "Głową... Kościoła" - tajemnica Mistycznego Ciała Chrystusa (por. Rz 12,4n; 1 Kor 6,15; 1 Kor 10,17; Ef 1,10.22n); "Pierworodnym spośród umarłych" (por. Ap 1,5) jest Chrystus - Nowy Adam, pierwszy zmartwychwstały, dzięki któremu wszyscy zmartwychwstaną (por. Rz 8,11; 1 Kor 15,22.45).

Kol 1, 19 - Bądź w tym sensie jak w Kol 2,9 (pełnia Bóstwa), bądź zgodnie z sensem Ef 1,23 (zob. przypis), bądź wreszcie w sensie całego odkupionego wszechświata, co najlepiej harmonizuje z kontekstem.

Kol 1, 20 - Dzięki odkupieniu następuje powszechny ład: możność osiągnięcia Boga, jako celu człowieka, wpływa jakoś na cały wszechświat (por. Rz 8,20).

Kol 1, 22 - W tekście gr. występują dwa terminy oznaczające ciało (soma, sarx). Idzie więc bądź o odróżnienie ciała fizycznego od mistycznego, bądź o prawdę o "ciele podobnym do ciała grzesznego" (Rz 8,3).

Kol 1, 24 - Skuteczności zadośćczyniącej i uświęcającej męki Chrystusa nie może niczego brakować (por. Hbr 7,27; Hbr 9,12; Hbr 10,10). Natomiast cierpienia całego Mistycznego Ciała Chrystusa trwać będą do końca świata i każdy z Jego członków je "dopełnia", podobnie jak tutaj Apostoł.

Kol 1, 26 - Tu mowa zwłaszcza o Apostołach.

Troska Apostoła o wiarę adresatów

1 Chcę bowiem, abyście wiedzieli, jak wielką walkę toczy o was, o tych, którzy są w Laodycei, i o tych wszystkich, którzy nie widzieli mnie osobiście, 2 aby ich serca doznały pokrzepienia, aby zostali w miłości pouczeni, ku [osiągnięciu] całego bogactwa pełni zrozumienia, ku głębszemu poznaniu tajemnicy Boga - [to jest] Chrystusa. 3 W Nim wszystkie skarby mądrości i wiedzy są ukryte¹. 4 Mówię o tym, by was nikt nie zwodził pozornym dowodzeniem. 5 Choć bowiem ciałem jestem daleko, to jednak duchem jestem z wami, ciesząc się na widok waszego porządku i stałości wiary waszej w Chrystusa.

Trzymać się w życiu prawdziwego Chrystusa!

6 Jak więc przejęliście naukę o Chrystusie Jezusie jako Panu, tak w Nim postępujcie: 7 zapuśćcie w Niego korzenie i na Nim dalej się budujcie, i umacniajcie się w wierze, jak was nauczono, pełni wdzięczności. 8 Baczcie, aby kto was nie zagarnął w niewolę przez tę filozofię będącą czczym oszustwem, opartą na ludzkiej tylko tradycji, na żywiołach świata², a nie na Chrystusie. 9 W Nim bowiem mieszka cała Pełnia: Bóstwo, na sposób ciała³, 10 bo zostaliście napełnieni w Nim, który jest Głową wszelkiej Zwierzchności i Władzy⁴. 11 I w Nim też otrzymaliście obrzezanie, nie z ręki ludzkiej, lecz Chrystusowe obrzezanie, polegające na zupełnym wyzuciu się z ciała grzesznego⁵, 12 jako razem z Nim pogrzebani⁶ w chrzcie, w którym też razem zostaliście wskrzeszeni przez wiarę w moc Boga, który Go wskrzesił. 13 I was, umarłych na skutek występków i "nieobrzezania" waszego [grzesznego] ciała, razem z Nim przywrócił do życia. Darował nam wszystkie występki, 14 skreślił zapis dłużny⁷ obciążający nas nakazami. To właśnie, co było naszym przeciwnikiem⁷, usunął z drogi, przygwoździwszy do krzyża. 15 Po rozbrojeniu Zwierzchności i Władz, jawnie wystawił [je] na widowisko, powiódłszy je dzięki Niemu w triumfie⁸.

Przeciw fałszywej ascezie

16 Niechaj więc nikt o was nie wydaje sądu co do jedzenia i picia bądź w sprawie święta czy nowiu, czy szabatu! 17 Są to tylko cienie⁹ spraw przyszłych, a rzeczywistość⁹ należy do Chrystusa. 18 Niechaj was nikt nie odsądza od nagrody, zamiłowany w uniżaniu siebie i przesadnej czci aniołów, zgłębiając to, co ujrzał¹⁰. Taki, nadęty bez powodu zmysłowym swym sposobem myślenia, 19 nie trzyma się mocno Głowy - [Tego], z którego całe Ciało, zaopatrywane i utrzymywane w całości dzięki wiążącym połączeniom członków, rośnie Bożym wzrostem. 20 Jeśli razem z Chrystusem umarliście dla "żywiołów świata"¹¹, dlaczego - jak gdyby żyjąc [jeszcze] w świecie - dajecie sobie narzucać nakazy: 21 «Nie bierz ani nie kosztuj, ani nie dotykaj...!» 22 A przecież wszystko to są rzeczy [przeznaczone] do zniszczenia przez spożycie - [przepisy] według nakazów i nauk ludzkich¹².
23 Przepisy te mają pozór mądrości dzięki kultowi własnego pomysłu, uniżaniu siebie i nieoszczędzaniu ciała, nie dzięki okazywaniu jakiejś wyrozumiałości dla zaspokojenia ciała [grzesznego]¹³.

Kol 2, 3 - Iz 45,3; Prz 2,3n; Ef 3,19.

Kol 2, 8 - Mowa o siłach kosmicznych, a pośrednio o kierujących nimi duchach - zgodnie z poglądami starożytnych.

Kol 2, 9 - Tzn. bądź "rzeczywiście", bądź "na skutek wcielenia", bądź dla uwydatnienia sposobu, w jaki Pełnia bytu zamyka się w Chrystusie, tzn. jako organicznej jedności, uzależnionej od Chrystusa-Głowy. Por. Kol 1,19.

Kol 2, 10 - Zob. Kol 1,16.

Kol 2, 11 - Tzn. chrzest umożliwia zwycięstwo nad tyranią popędów natury, zepsutej przez grzech pierworodny. Ją właśnie przeważnie oznacza u św. Pawła termin sarx - "ciało" (por. Rz 7,5 itd.).

Kol 2, 12 - Por. Rz 6,4.

Kol 2, 14 - "Zapis dłużny" to bądź Prawo Mojżeszowe, które utraciło swą moc (por. Rz 7,6; Ga 5,4; Ef 2,15), bądź ogólny dług moralny całej grzesznej ludzkości. "Naszym przeciwnikiem" zatem jest raczej współukrzyżowany z Chrystusem grzech (por. 2 Kor 5,21; Ga 3,10.13).

Kol 2, 15 - Obraz zapożyczony ze świata starożytnego: zwycięski imperator prowadzi w pochodzie triumfalnym rozbrojonych wodzów nieprzyjacielskich. Tu w ich roli występują bądź złe duchy, których odkupienie pozbawiło władzy nad światem (por. Łk 10,18; J 12,31; Hbr 2,14; 1 J 3,8; Ap 12,9nn), bądź aniołowie jako poręczyciele i stróże Prawa Mojżeszowego (por. Dz 7,53; Ga 3,19; Hbr 2,2), które już utraciło swą moc.

Kol 2, 17 - "Cienie" - por. Hbr 8,5; Hbr 10,1; "rzeczywistość" - dosł. "Ciało".

Kol 2, 18 - Aluzja do fałszywego mistycyzmu.

Kol 2, 20 - Por. Ga 4,3.9.

Kol 2, 22 - Iz 29,13 (Mt 15,9).

Kol 2, 23 - Ostatni okolicznik niejasny, różnie tłumaczony: bądź streszcza on poprzednio wyliczone "pozory, mądrości" - jak podaje powyższy przekład - bądź stwierdza, ze asceza tych błędnowierców jest bezwartościowa wobec lub na skutek żądzy zmysłowej.

Nowe życie w Chrystusie

Chwalebny Chrystus - zasadą nowego życia

1 Jeśliście więc razem z Chrystusem powstali z martwych, szukajcie tego, co w górze, gdzie przebywa Chrystus zasiadając po prawicy Boga¹. 2 Dążcie do tego, co w górze, nie do tego, co na ziemi. 3 Umarliście bowiem i wasze życie jest ukryte z Chrystusem w Bogu. 4 Gdy się ukaże Chrystus, nasze² życie, wtedy i wy razem z Nim ukażecie się w chwale.

Konieczność umartwienia celem naśladowania Chrystusa

5 Zadajcie więc śmierć temu, co jest przyziemne w członkach: rozpuście, nieczystości, lubieżności, złej żądzy i chciwości, bo ona jest bałwochwalstwem. 6 Z powodu nich nadchodzi gniew³ Boży na synów buntu. 7 I wy niegdyś tak postępowaliście, kiedyście w tym żyli. 8 A teraz i wy odrzućcie to wszystko: gniew, zapalczywość, złość, znieważanie, haniebną mowę od ust waszych! 9 Nie okłamujcie się nawzajem, boście zwlekli z siebie dawnego człowieka z jego uczynkami, 10 a przyoblekli nowego, który wciąż się odnawia ku głębszemu poznaniu [Boga], według obrazu Tego, który go stworzył⁴. 11 A tu⁵ już nie ma Greka ani Żyda, obrzezania ani nieobrzezania, barbarzyńcy, Scyty, niewolnika, wolnego, lecz wszystkim we wszystkich [jest] Chrystus. 12 Jako więc wybrańcy Boży - święci i umiłowani - obleczcie się w serdeczne miłosierdzie, dobroć, pokorę, cichość, cierpliwość, 13 znosząc jedni drugich i wybaczając sobie nawzajem, jeśliby miał ktoś zarzut przeciw drugiemu: jak Pan wybaczył wam, tak i wy! 14 Na to zaś wszystko [przyobleczcie] miłość, która jest więzią doskonałości. 15 A sercami waszymi niech rządzi pokój Chrystusowy, do którego też zostaliście wezwani w jednym Ciele. I bądźcie wdzięczni! 16 Słowo Chrystusa niech w was przebywa z [całym swym] bogactwem: z wszelką mądrością nauczajcie i napominajcie samych siebie przez psalmy, hymny, pieśni pełne ducha, pod wpływem łaski śpiewając Bogu w waszych sercach. 17 I wszystko, cokolwiek działacie słowem lub czynem, wszystko [czyńcie] w imię Pana Jezusa, dziękując Bogu Ojcu przez Niego.

Zasady życia domowego

18 Żony bądźcie poddane mężom, jak przystało w Panu⁶. 19 Mężowie, miłujcie żony i nie bądźcie dla nich przykrymi! 20 Dzieci, bądźcie posłuszne rodzicom we wszystkim, bo to jest miłe w Panu⁷. 21 Ojcowie, nie rozdrażniajcie waszych dzieci, aby nie traciły ducha. 22 Niewolnicy, bądźcie we wszystkim posłuszni doczesnym panom, nie służąc tylko dla oka, jak gdybyście się mieli ludziom przypodobać, lecz w szczerości serca, bojąc się [prawdziwego] Pana. 23 Cokolwiek czynicie, z serca wykonujcie jak dla Pana, a nie dla ludzi, świadomi, 24 że od Pana otrzymacie dziedzictwo [wiekuiste] jako zapłatę. Służycie Chrystusowi jako Panu! 25 Kto bowiem popełnia bezprawie, poniesie skutki popełnionego bezprawia; a [u Niego] nie ma względu na osoby.

Kol 3, 1 - Ps 110[109],1; Mk 16,19.

Kol 3, 4 - Wiele rkp: "wasze".

Kol 3, 6 - W dniu sądu, zwłaszcza ostatecznego (por. Mt 3,7; Rz 2,5.8n; 1 Tes 1,10; Ap 6,16; Ap 11,18; Ap 19,15).

Kol 3, 10 - Por. Rdz 1,26n; 2 Kor 3,18; 2 Kor 4,4; Ef 4,24.

Kol 3, 11 - W nowym porządku nadprzyrodzonym: w Chrystusie, w Kościele.

Kol 3, 18.20 - Tzn. w życiu na poziomie chrześcijańskim.

1 Panowie, oddawajcie niewolnikom to, co sprawiedliwe i słuszne, świadomi tego, że i wy macie Pana w niebie.

O gorliwości i roztropności wobec pogan

2 Trwajcie gorliwie na modlitwie, czuwając na niej wśród dziękczynienia. 3 Módlcie się jednocześnie i za nas, aby Bóg otworzył nam podwoje [dla] słowa, dla wypowiedzenia tajemnicy - Chrystusa, za co też jestem do tej pory więźniem, 4 abym ją obwieścił tak, jak winien [ją] wypowiedzieć. 5 Wobec obcych¹ postępujcie mądrze, wyzyskując każdą chwilę sposobną. 6 Mowa wasza, zawsze miła, niech będzie zaprawiona solą², tak byście wiedzieli, jak należy każdemu odpowiadać.

Rola wysłanników

7 Wszystko o mnie oznajmi wam Tychik, umiłowany brat, wierny sługa i współpracownik³ w Panu. 8 Wysyłam go do was właśnie po to, żebyście wy wiedzieli o naszych sprawach, a on żeby pokrzepił wasze serca - 9 wraz z Onezymem, wiernym i umiłowanym bratem, który jest spośród was⁴: wszystko, co jest tutaj, wam oznajmią.

Pozdrowienia

10 Pozdrawia was Arystarch⁵, mój współwięzień, i Marek⁵, kuzyn Barnaby⁵, co do którego otrzymaliście zlecenia: Przyjmijcie go, jeśli do was przybędzie - 11 i Jezus⁵, zwany Justusem. Ci, będąc z Żydów⁶, są jedynymi współpracownikami dla królestwa Bożego, którzy stali się dla mnie pociechą. 12 Pozdrawia was rodak wasz Epafras, sługa Chrystusa Jezusa zawsze walczący za was w modlitwach o to, abyście stali mocno, doskonali w pełnieniu każdej woli Bożej. 13 Świadczę o nim, że usilnie się troszczy o was oraz o tych, którzy są w Laodycei i w Hierapolis. 14 Pozdrawia was Łukasz, umiłowany lekarz⁷, i Demas⁷. 15 Pozdrówcie braci w Laodycei, zarówno Nimfasa, jak i Kościół [gromadzący] się w jego domu! 16 A skoro list zostanie u was odczytany, postarajcie się, by odczytano go też w Kościele w Laodycei, a wy żebyście też przeczytali list z Laodycei. 17 Powiedzcie zaś Archipowi: «Uważaj, abyś wypełnił posługę, którą wziąłeś od Pana».

Podpis z błogosławieństwem

18 Pozdrowienie ręką moją - Pawła: Pamiętajcie o moich kajdanach! Łaska [niech będzie] z wami!

Kol 4, 5 - Mowa o niechrześcijanach.

Kol 4, 6 - Określenie trafności lub pożyteczności (por. Mt 5,13).

Kol 4, 7 - Dosł. : "współniewolnik".

Kol 4, 9 - Zob. Wstęp do Kol i Flm.

Kol 4, 10 - "Arystarch" - Macedończyk, towarzysz podróży św. Pawła (Dz 19,29; Dz 20,4; Dz 27,2; Flm 1,24); "Marek" - ewangelista (por. Dz 12,12; itd.); "Barnaba" - lewita z Cypru, współapostoł Pawła (Dz 4,36 itd.).

Kol 4, 11 - "Jezus" - bliżej nie znany chrześcijanin; "z Żydów" - dosł.: "z obrzezania".

Kol 4, 14 - "Łukasz" - ewangelista, towarzysz podróży św. Pawła, autor Dz (por. 2 Tm 4,11; Flm 1,24); "Demas" - towarzysz Pawła, którego potem opuścił (2 Tm 4,10).