Księga liczb nosi w hebr. nazwę zaczerpniętą z najważniejszego zwrotu pierwszego swego wiersza bemidbar (na pustyni). LXX i Wlg natomiast nadały jej nazwę od dużej ilości liczb występujących w tekście (Arithmoi, Numeri). Do tych tradycji nawiązała nazwa polska.
Tematyka księgi obejmuje obok szeregu wydarzeń okresu wędrówki na pustyni także szereg praw. Najczęściej jednak brak logicznego związku między nimi a biegiem wypadków dziejowych. Niewątpliwie podejmuje Lb wątek obu poprzednich części Pięcioksięgu. Izraelici przebywają na pustyni Synaj (Lb 1,1-10,10) i wędrują przez pustynię Kadesz (Lb 10,11-22,1) w kierunku Moabu (Lb 22,2-36,13) już jako naród związany przymierzem z Bogiem.
Struktura literacka jest tu znacznie trudniejsza do ustalenia niż w poprzednich trzech księgach. Pozornie bezładne zestawienie materiału - to tylko złudzenie, zasugerowane przez teorię czterech źródeł Pięcioksięgu (zob. Wstęp do Pięcioksięgu). Redaktorzy znali wprawdzie tradycję kapłańską w różnych jej warstwach obok źródła jahwistycznego i elohistycznego, opracowali je jednak i połączyli dość samodzielnie. Pewne właściwości literackie opowiadań (śmierć Aarona, Miriam: Lb rozdz. 20, [->Lb 20,1] i zapowiedź śmierci Mojżesza: Lb 27,12n) wskazują na to, że druga część księgi miała w ostatecznej redakcji stanowić zakończenie zasadniczej części Pięcioksięgu. Poszczególne epizody są połączone tematycznie (np. starsza tradycja o buncie Abirama i Datana z młodszą o buncie Koracha - Lb rozdz. 16 [->Lb 16,1]). Na specjalną uwagę zasługuje opowieść o Balaamie (rozdz. 22-24 [->Lb 22,1]), zdradzająca pochodzenie z terenów granicznych między Izraelem a Moabem. Obecna forma tego urywku posiada zarówno cechy charakterystyczne źródła J jak i E. Przepisy prawne czerpią redaktorzy przede wszystkim ze źródeł kapłańskich, niekiedy przekazują także urywki starych zbiorów (np. Lb rozdz. 16 [->Lb 16,1]).
Powyższe dane zdają się wskazywać na to, że dzisiejsza redakcja księgi należy do ostatniego etapu rozwoju tradycji kapłańskiej. Odpowiada on okresowi Ezdrasza, kiedy całość kodeksu kapłańskiego wraz z dodatkami (np. Lb 9,6-13) została uznana za oficjalne prawo państwowe. O prehistorii starszych tradycji - zob. Wstęp ogólny do Pięcioksięgu.
Teologiczne znaczenie księgi polega na przedstawieniu konsolidacji dwunastu pokoleń wokół przybytku Jahwe i jego kultu w świetle idealnego okresu wędrówki po pustyni. Hierarchia kapłańska obejmuje obok potomków Aarona także podporządkowanych im lewitów, którzy należą w specjalny sposób do Jahwe, jako żywa ofiara pierwocin (Lb 3,12-13.40-50). Nadto Lb snuje szereg przykładów niewierności Izraela w czasie wędrówki oraz buntów przeciw ustanowionym przez Boga przywódcom. Winnych spotyka kara (Lb 12,12nn; Lb 25,5), nie oszczędzająca nawet potomków Lewiego (Lb 16,21.35). W pewnym sensie dosięga ona nawet Mojżesza i Aarona, którzy za chwilowe nieposłuszeństwo zostaną wyłączeni z grona bezpośrednich zdobywców Ziemi Obiecanej (Lb 20,12.24), mimo że posiadali moc przebłagania Boga (Lb 14,11nn; Lb 17,11nn). Postać Mojżesza, wodza i prawodawcy, zajmuje w księdze miejsce centralne. Siedemdziesięciu "starszych" uczestniczy w darze Ducha przysługującego Mojżeszowi. Echa opisów Lb znajdujemy w ST: w Ps 78[77] [->Ps 78[77],1]; Ps 106[105] [->Ps 106[105],1]; Mdr 18,20-25; Syr rozdz. 45n [->Syr 45,1]. Prawdopodobnym akcentem mesjańskim księgi są przepowiednie Balaama (Lb 24,7.17n), które pod prastarym symbolem królewskim gwiazdy (zob. komentarz) wskazują na przyszłego władcę świata. Wąż miedziany opisany w Lb 21,4-9 jest typem ukrzyżowanego Zbawcy (J 3,14n; J 8,28; J 12,32), a manna (Lb 11,7) - Eucharystii (J 6,31). Nadto NT mówi o postaci Balaama w 2 P 2,15; Jud 1,11; Ap 2,14, nawiązuje do opisów Lb w Hbr 3,2-5; Hbr 3,7-4,3; Hbr 7,5; Hbr 9,13. Dosłowne zaś cytaty zachodzą: Lb 16,5 w 2 Tm 2,19 oraz Lb 30,3 w Mt 5,33.