Biblia Tysiąclecia

Księga Micheasza

Tytuł

1 Słowo Pańskie skierowane do Micheasza z Moreszet za czasów Jotama, Achaza i Ezechiasza, królów judzkich - to, co widział o Samarii i Jeruzalem.

Sąd nad Izraelem

Wyrok Boży na Samarię¹

2 Słuchajcie, wszystkie narody,
wsłuchuj się, ziemio, i to, co ją napełnia!
Niech <Pan> Bóg przeciw wam będzie świadkiem,
Pan z pałacu swego świętego!
3 Bo oto Pan wychodzi ze swego przybytku,
zstąpi i deptać będzie po wyniosłościach ziemi.
4 Stopnieją pod Nim góry,
rozdzielą się doliny
jak wosk przed ogniem,
jak wody rozlane po stoku.
5 Wszystko to z powodu występku Jakuba
i grzechów domu Judy².
Jaki występek Jakuba?
Czy nie Samaria?
Co za grzech² domu Judy?
Czy nie Jeruzalem?
6 «Przeto uczynię Samarię rumowiskiem na polu,
miejscem pod uprawę winnicy;
kamienie jej stoczę w dolinę
i obnażę jej fundamenty.
7 Wszystkie jej bożki będą potłuczone
i cały jej dorobek³ w ogniu spalony.
Wszystkie jej posągi rozbiję w gruzy,
bo z zapłaty nierządnicy³ są zgromadzone³
i w zapłatę nierządnicy się obrócą».

Lamentacja Proroka

8 Przeto zawodzić będą i lamentować,
chodzić boso i nago⁴;
jak szakale uczynią zawodzenie
i lament jak strusie.
9 Bo rana jej jest nieuleczalna;
ach, dochodzi aż do Judy,
dosięga bramy mego ludu,
aż do Jeruzalem!
10 ⁵ W Gat [tego] nie ogłaszajcie,
zgoła⁵ nie płaczcie,
w Bet-Leafra
tarzajcie się w prochu!
11 Uchodź, mieszkanko Szafiru,
w haniebnej nagości;
mieszkanka Saananu nie wyjdzie,
żałoba w Bet-Haesel pozbawi was schronienia.
12 Jak mieszkanka Marotu
ma oczekiwać szczęścia,
skoro zstępuje nieszczęście od Pana
do bramy Jeruzalem?
13 Zaprzęgnij rumaki do wozu,
mieszkanko Lakisz,
któraś była początkiem grzechu
dla Córy Syjonu,
bo w tobie znalezione są
występki Izraela!⁶
14 Przeto dasz wiano
dla Moreszet-Gat,
domy Akzibu⁷ będą omamieniem
dla królów izraelskich.
15 Zdobywcę sprowadzę także na ciebie,
mieszkanko Mareszy;
aż do Adullam przybędzie
chwała Izraela⁸.
16 Wyrywaj włosy - i zgól je -
nad dziećmi, twoją radością;
rozszerz łysinę⁹ jak to jest u sępa,
bo pójdą one w niewolę daleko od ciebie.

Wstęp

Mi 1, 2-7 - Najstarsze proroctwo Micheasza z okresu przed upadkiem Samarii (721 r. przed Chrystusem), prawdopodobnie z czasów Achaza (734-728) lub z początku panowania Ezechiasza (728-699), zastosowane później do Jerozolimy (podobnie Iz 28,1-6).

Mi 1, 5 - "Judy" - popr.; hebr.: "Izraela"; "grzech" wg LXX; hebr.: "wyniosłości".

Mi 1, 7 - "Dorobek" - dosł.: "wynajmowania", tzn. zapłaty brane przez nierządnice sakralne; tutaj: bogactwa przypisywane łaskawości bożków (por. Oz 2,14n); "nierządnicy": Samaria nazwana jest nierządnicą, ponieważ zdradzała Boga prawdziwego, oddając się kultowi bóstw pogańskich (Ez 16,15; Oz 1,2; Am 2,8 itd.); "są zgromadzone" wg Wlg, syr., Targ.; hebr.: "zgromadziła".

Mi 1, 8 - Ceremoniał żałoby (por. 2 Sm 15,30; Iz 20,2nn; Ez 24,17-23).

Mi 1, 10-15 - Pełna gry słów zapowiedź inwazji (armii asyryjskiej: 720-701) na dwanaście miast filistyńskich i judzkich, jako ostrzeżenie dla Jerozolimy; "zgoła" - LXX "w Akko", co lepiej odpowiada kontekstowi.

Mi 1, 13 - Por. 2 Krl 14,19.

Mi 1, 14 - Por. Joz 15,44.

Mi 1, 15 - Por. 1 Sm 22,1; 2 Sm 23,13. Może aluzja do ukrywania się w jaskini.

Mi 1, 16 - Zob. Am 8,10; por. Iz 22,12; Jr 7,29.

Lichwa możnych i ucisk ubogich

1 Biada tym, którzy planują nieprawość
i obmyślają zło na swych łożach!
Gdy świta poranek, wykonują je,
bo jest ono w mocy ich rąk.
2 Gdy pożądają pól, zagarniają je,
gdy domów - to je zabierają;
biorą w niewolę męża wraz z jego domem,
człowieka z jego dziedzictwem¹.

Zapowiedź kary Bożej za ucisk ludu

3 Przeto tak mówi Pan:
«Oto Ja zamierzam [zesłać] na to plemię niedolę,
od której nie uchylicie waszych karków
i nie będziecie dumnie chodzić,
bo będzie to czas nieszczęścia².
4 W owym dniu wygłoszą przeciw wam satyrę,
podniosą wielki lament, mówiąc:
"Jesteśmy ograbieni do szczętu!"
Dział mego ludu przemierzony sznurem,
i nie ma, kto by go przywrócił;
pola nasze przydzielono grabieżcy³.
5 Przeto nie będziesz mieć nikogo,
kto by rzucał sznurem na dział
w zgromadzeniu Pańskim».

Protest możnych i odpowiedź Proroka⁴

6 «Nie przepowiadajcie!
Niech przepowiadają oni!
Nigdy nie będą przepowiadać w ten sposób:
"Sromota nie będzie oddalona".
7 Czyż miałby być przeklęty dom Jakuba?
Czyż skory do gniewu jest Duch Pański,
czy takie Jego postępowanie?
Czyż słowa Jego nie są życzliwe
dla ludu swego izraelskiego?»⁵
8 Lecz wy jesteście wrogami mego ludu,
powstajecie przeciwko miłującym pokój;
wyrywacie płaszcz spokojnym przechodniom,
którzy czują odrazę do walki.
9 Kobiety ludu mego wyrzucacie
z ich miłych domów;
dzieciom ich odbieracie
chwałę moją⁶ na zawsze.
10 «Wstańcie i uchodźcie,
bo tu nie jest wasze miejsce spoczynku».
Z powodu nieczystości będziecie zniszczeni⁷,
i to zniszczeniem bolesnym.
11 Jeśli człowiek żyjący próżnością i fałszem tak kłamie:
«Będę ci prorokował o winie i sycerze»,
ten staje się prorokiem tego ludu⁸.

Powrót z niewoli

12 Zaprawdę zgromadzę ciebie całego, Jakubie!
Zbiorę w jedno Resztę Izraela,
umieszczę go razem jak owce w ogrodzeniu⁹,
jak trzodę w środku pastwiska⁹,
i będzie gwarno z powodu mnóstwa ludzi.
13 Wystąpi przewodnik przed nimi,
przebiją i przejdą bramę, i wyjdą przez nią;
ich król pójdzie przed nimi,
Pan na ich czele¹⁰.

Mi 2, 2 - Por. Iz 5,8.

Mi 2, 3 - Por. Am 5,13.

Mi 2, 4 - Por. Pwt 28,30-33.

Mi 2, 6-11 - Możni, ufni w stałość przymierza Izraela z Bogiem, protestują przeciwko przepowiadaniu kary Bożej. Prorok odpowiada, że to przymierze zostało złamane przez pogwałcenie Prawa Bożego.

Mi 2, 7 - Tekst popr.; hebr.: "który idzie ze sprawiedliwym".

Mi 2, 9 - Gdyż Izraelita uważa za swój zaszczyt przynależność do ludu Bożego.

Mi 2, 10 - Tekst popr.; hebr.: "ona zniszczy". Inni tłum.: "wiąże was sznur bolesny" lub "bierzecie rzecz w zastaw".

Mi 2, 11 - Por. Jr 5,31.

Mi 2, 12 - "W ogrodzeniu" - tekst popr.; "pastwiska" - por. Iz 4,3; Iz 11,12; Jr 3,18; Ez 34,11-16.

Mi 2, 13 - Por. Ez 34,11nn; J 10,4.

Nadużycia wśród kasty rządzącej

1 Potem rzekłem:
Słuchajcie, proszę, książęta Jakuba
i wodzowie domu Izraela!
Czy nie waszą jest rzeczą znać sprawiedliwość?
2 Wy, którzy macie w nienawiści dobro,
a miłujecie zło,
którzy zdzieracie z nich skórę,
a ciało ich aż do kości.
3 Bo ci, którzy jedzą ciało mego ludu
i skórę z niego zdzierają,
a kości mu łamią i tną na kawałki,
jak w garnku, jak mięso w środku kotła,
4 wołać będą wówczas do Pana,
ale im nie odpowie,
lecz zakryje wówczas oblicze swe przed nimi
za występki, które popełnili¹.

Nadużycia wśród proroków

5 Tak mówi Pan przeciw prorokom,
którzy zwodzą mój lud,
którzy, gdy mają usta pełne,
głoszą pokój,
a jeśli kto nic nie włoży w ich usta,
ogłoszą wojnę przeciw niemu.
6 Przeto noc będzie dla was bez widzenia
i ciemność dla was bez wieszczby;
zajdzie słońce nad prorokami
i zaćmi się dzień nad nimi.
7 Zawstydzą się wtedy widzący,
wieszczkowie się zarumienią,
i zasłonią wszyscy swe brody²,
bo nie będzie Bożej odpowiedzi.
8 Ja zaś zaprawdę pełen jestem mocy Ducha Pańskiego,
sprawiedliwości i męstwa,
abym ogłaszał Jakubowi jego występki,
grzech jego - Izraelowi.

Nieprawość przywódców ludu

9 Słuchajcież tego, książęta domu Jakuba
i wodzowie domu Izraela!
Wy, którzy brzydzicie się sprawiedliwością
i przekręcacie wszystko, co proste.
10 Wy, którzy krwią budujecie Syjon,
a nieprawością Jeruzalem.
11 Książęta jego sądzą za podarunki,
rozstrzygają kapłani jego za zapłatę³,
prorocy jego wieszczą za pieniądze,
powołują się jednak na Pana, mówiąc:
«Czyż Pan nie jest wśród nas?
Nie spadnie na nas nieszczęście».
12 Przeto z powodu was Syjon
będzie jak pole zorany,
Jeruzalem rumowiskiem się stanie,
a góra świątyni - szczytem zalesionym⁴.

Mi 3, 4 - Por. Jr 11,11; Pwt 31,17.

Mi 3, 7 - Na znak zawstydzenia (por. Kpł 13,45; Ez 24,17.22).

Mi 3, 11 - Por. 1 Sm 9,7; Iz 1,23.

Mi 3, 12 - Bardzo obraźliwa dla Żydów groźba przeciw świątyni jerozolimskiej, jakiej nawet Izajasz nie śmiał wypowiedzieć. Jeszcze w sto lat po tym proroctwie Jeremiasz był osądzony na śmierć za podobną przepowiednię (Jr 26,6.9.11), a następnie ułaskawiany na podstawie przykładu Micheasza (Jr 26,18n).

Nadzieje mesjańskie

Panowanie Boga na Syjonie¹

1 Stanie się na końcu czasów:
będzie ustanowiona góra domu Pańskiego,
utwierdzona na wierzchu gór,
a wystrzeli ponad pagórki.
I popłyną do niej ludy.
2 Pójdą liczne narody i powiedzą:
«Chodźcie, wstąpmy na górę Pańską,
do domu Boga Jakubowego,
niech nas nauczy dróg swoich,
byśmy chodzili Jego ścieżkami»,
bo z Syjonu wyjdzie nauka
i słowo Pańskie z Jeruzalem.
3 Będzie On rozjemcą między licznymi ludami
i wyda wyroki na narody potężne, odległe;
i przekują miecze swe na lemiesze,
a swoje włócznie na sierpy.
Naród przeciwko narodowi nie podniesie miecza,
nie będą się więcej zaprawiać do wojny,
4 lecz każdy będzie siadywał pod swą winoroślą
i pod swym drzewem figowym;
i nie będzie tego, kto by niepokoił,
bo usta Pana Zastępów przemówiły.
5 Choćby wszystkie ludy występowały,
każdy w imię swego boga,
my jednak występować będziemy
w imię Pana, Boga naszego,
zawsze i na wieki².

Powrót wygnańców do królestwa Bożego³

6 W owym dniu - wyrocznia Pana -
zbiorę chromych,
zgromadzę wygnańców
i tych, których utrapiłem.
7 Chromych uczynię Resztą,
a wyrzutków - narodem mocnym.
I będzie królował Pan nad nimi
na górze Syjon, odtąd i aż na zawsze.
8 A ty, Wieżo Trzody⁴,
Ostojo⁴ Córy Syjonu,
do ciebie dawna władza powróci,
władza królewska - do Córy Jeruzalem.

Groźba niewoli i obietnica uwolnienia

9 Czemu teraz tak szlochasz?
Czy nie ma króla u ciebie
albo zginęli twoi doradcy,
że chwycił cię ból jak rodzącą?
10 Wij się z bólu i jęcz
jak rodząca, Córo Syjonu,
bo teraz musisz wyjść z miasta
i w polu zamieszkać.
Pójdziesz aż do Babilonu⁵,
tam będziesz ocalona,
tam cię odkupi Pan
z ręki twych nieprzyjaciół.

Wizja oblężenia i uwolnienie Jerozolimy⁶

11 Zebrało się teraz przeciw tobie
wiele narodów, które mówią:
«Niech będzie zbezczeszczona,
niech się nasycą oczy nasze [ruiną] Syjonu!»
12 Ale one nie znają zamiarów Pana,
planów Jego nie pojmują,
że On je zgromadził
jak snopy na klepisku.
13 Wstań i młóć, Córo Syjonu!
Bo róg twój uczynię z żelaza,
a kopyta twoje zrobię ze spiżu
i zmiażdżysz ludy mnogie;
obłożysz klątwą ich łupy dla Pana
i bogactwa ich dla Władcy całej ziemi.
14 Teraz zbieraj się w bandy, Córko band!⁷
Oblężenie przeciw nam⁷ zgotowano,
rózgą bić będą w policzek
sędziego Izraela⁷.

Mi 4, 1 - Gdy w latach 720-700 armia asyryjska poczyniła szereg wypadów do Palestyny i zapowiedziany wyrok na Jerozolimę (zob. Mi 1,10) już się spełnił. Micheasz wieści nowe objawienie, pełne wspaniałych nadziei: wizję powszechnego królestwa sprawiedliwości i pokoju. Pod obrazem Jerozolimy, wywyższonej ponad otaczające ją pagórki, Micheasz widzi boskie źródło światła i świętości, objawionej wszystkim ludziom (por. Iz 2,2nn; są to te same słowa: prawdopodobnie obaj prorocy cytują jakiś fragment starszej literatury; por. też Iz 60,1-22).

Mi 4, 5 - Późniejszy dodatek liturgiczny, jak Iz 2,5.

Mi 4, 6 - Zapowiedziane królestwo pokoju (w. 1-4) nastąpi dopiero po odbyciu kary wygnania. Powrót wygnańców odbędzie się w atmosferze ciepła, miłości i bezpieczeństwa pod skrzydłami Boga jako Dobrego Pasterza (por. Ez 34,11-16; Iz 40,11).

Mi 4, 8 - "Wieżo Trzody" - hebr.: Migdal-Eder, nazwa miejscowości z czasów patriarchy Jakuba (Rdz 35,21); tu przenośnie o Jerozolimie jako bezpieczniej owczarni; "Ostojo" - hebr.: Ofel, wzgórze w południowo-wschodniej części starej Jerozolimy, za czasów Dawida silnie ufortyfikowane, mieściło rezydencję królewską; tutaj symbol władzy i bezpieczeństwa.

Mi 4, 10 - Wzmianka o Babilonie jest późniejszym dodatkiem.

Mi 4, 11 - W odróżnieniu od poprzednich, ta przepowiednia opisuje uwolnienie się Syjonu od oblężenia własnymi siłami (por. Iz 10,24-27 itd.). Nie można jednak stwierdzić w historii Jerozolimy takiego oblężenia. Może chodzi tu o inwazję Sennacheryba w r. 701? Później ataki na Jerozolimę i jej zwycięstwa staną się tematem eschatologicznym (Ez rozdz. 38-39 [->Ez 38,1]; Jl rozdz. 4 [->Jl 4,1]; Za rozdz. 14 [->Za 14,1]).

Mi 4, 14 - W Wlg zaczyna się rozdział 5. "Córką band" nazwany Izrael dla podkreślenia jego deprawacji; Wlg: "córko zbójcy"; inni tłum.: "Teraz się zbieraj do wypadów, zwolenniczko wypadów" lub "Wtedy zgraja będzie żałować". LXX: "Teraz obwaruj się, domu warowny"; Wlg: "Teraz zburzona będziesz, córko zbójcy"; "przeciw nam": Prorok utożsamia się z cierpiącym narodem; "sędziego Izraela": króla (Am 2,3). Tak poniżonego "sędziego Izraela", tj. króla Ezechiasza (2 Krl 18,13-16), i opłakany stan Izraela (por. Mi rozdz. 2-3 [->Mi 2,1]) Prorok zręcznie zestawia z Mesjaszem-Królem, którego narodziny zapoczątkują nową erę chwały i pokoju (por. Iz 9,5).

Mesjasz i Jego królestwo

1 A ty, Betlejem Efrata,
najmniejsze jesteś wśród plemion judzkich!
Z ciebie mi wyjdzie
Ten, który będzie władał w Izraelu,
a pochodzenie Jego od początku,
od dni wieczności¹.
2 Przeto [Pan] wyda ich aż do czasu,
kiedy porodzi mająca porodzić².
Wtedy reszta braci Jego powróci
do synów Izraela.
3 Powstanie On i paść będzie mocą Pańską,
w majestacie imienia Pana Boga swego.
Osiądą wtedy, bo odtąd rozciągnie swą potęgę
aż po krańce ziemi.
4 A Ten będzie pokojem³.
Jeśli Asyria wtargnie do naszego kraju,
jeśli stąpać będzie po naszych pałacach,
wzbudzimy przeciw niej siedmiu pasterzy
i ośmiu książąt ludu.
5 I będą paść kraj Asyrii mieczem,
a kraj Nimroda pałaszem.
Tak ocali On nas od Asyrii,
gdy ona wtargnie do naszego kraju,
gdy stąpać będzie w naszych granicach.

Triumfy królestwa mesjańskiego⁴

6 Wówczas będzie Reszta Jakuba
wśród wielu ludów
jak rosa [zesłana] przez Pana,
jak obfity deszcz na trawę,
które⁵ nie pokładają nadziei w człowieku
ani się na synów ludzkich nie oglądają.
7 Wówczas będzie Reszta Jakuba
między narodami, wśród wielu ludów,
jak lew między zwierzętami lasu,
jak lwiątko między trzodami owiec,
co, gdy przychodzi, tratuje i rozdziera,
a nie ma takiego, kto by ocalił.
8 Ręka twoja zatriumfuje nad twymi wrogami,
i wszyscy nieprzyjaciele twoi będą wycięci.

Fałszywe środki pomyślności będą zniszczone

9 «I w owym dniu - wyrocznia Pana -
wyniszczę konie twoje spośród ciebie
i zniszczę twe rydwany.
10 Wytracę miasta twego kraju
i zburzę wszystkie twoje twierdze.
11 Odejmę czarodziejstwa z twej ręki
i wieszczbiarzy już w tobie nie będzie.
12 Wytracę spośród ciebie rzeźby twoje i stele
i już nie będziesz oddawać pokłonu
dziełom swoich rąk.
13 Powyrywam spośród ciebie twe aszery
i wyniszczę twoje posągi.
14 Tak w gniewie i w uniesieniu dokonam pomsty
nad narodami, które nie były posłuszne»

Mi 5, 1 - Betlejem: miasteczko 8 km na południe od Jerozolimy, zwane tu Efrata może dlatego, że taka była jego pierwotna nazwa (Rdz 35,16; Rdz 48,7; Rt 4,11) albo że leżało na obszarze Efraty (Ps 132[131],6); czasami dla odróżnienia go od innego Betlejem w Zabulonie (Joz 19,15) nazywano je też Betlejem Judzkim (Sdz 17,7.9; Sdz 19,1; 1 Sm 17,12; Mt 2,1.5). Tu urodził się Dawid i był namaszczony przez Samuela (1 Sm 16,4nn.12n). Micheasz ogłasza, że przyszły Mesjasz, "syn Dawidowy", narodzi się w Betlejem; potwierdzają to Ewangeliści (Mt 2,6; J 7,42). Słowa: "pochodzenie Jego od początku, od dni wieczności" świadczyłyby o odwiecznym pochodzeniu Mesjasza, lecz hebr. może też znaczyć: "pochodzenie Jego od dawna, od najdawniejszych czasów", co wskazywałoby raczej na starożytne początki dynastii Dawidowej, z której miał przyjść Mesjasz tutaj zapowiedziany.

Mi 5, 2 - Prorok wskazuje tu na Matkę Mesjasza (aluzja do Iz 7,14).

Mi 5, 4 - Por. Ag 2,9; Ef 2,14.

Mi 5, 6 - Nowe królestwo zapoczątkowane przez Mesjasza i oczyszczona Reszta Izraela oprze się w swej misji wyłącznie na Bogu i odniesie zwycięstwo nad światem pogańskim. Por. Rdz 12,2n; Ga 3,8n.

Mi 5, 6 - Inni: "która", odnosząc do trawy.

DROGA DO ZBAWIENIA

Skarga Pańska wytoczona ludowi

1 Słuchajcie, proszę, tego, co Pan powiedział:
«Stań, prawuj się wobec gór,
niech słuchają pagórki twego głosu!¹
2 Słuchajcie, góry sporu Pańskiego,
nakłońcie uszu, posady ziemi!
Oto Pan ma spór ze swym ludem
i oskarżać będzie Izraela.
3 Ludu mój, cóżem ci uczynił?
Czym ci się uprzykrzyłem?
Odpowiedz Mi!²
4 Otom cię wywiódł z ziemi egipskiej,
z domu niewoli wybawiłem ciebie
i posłałem przed obliczem twoim
Mojżesza, Aarona i Miriam³.
5 Ludu mój, wspomnij, proszę,
co zamierzał Balak⁴, król Moabu,
a co mu odpowiedział Balaam, syn Beora?
Co było od Szittim⁴ do Gilgal⁴ -
żebyś poznał zbawcze dzieła⁴ Pańskie».

Istota prawdziwej religii

6 «Z czym stanę przed Panem,
i pokłonię się Bogu wysokiemu?
Czy stanę przed Nim z ofiarą całopalną,
z cielętami rocznymi?
7 Czy Pan się zadowoli tysiącami baranów,
miriadami potoków oliwy?
Czy trzeba, bym wydał pierworodnego mego za mój występek,
owoc łona mego za grzech mojej duszy?⁵
8 Powiedziano ci, człowiecze, co jest dobre.
I czegoż żąda Pan od ciebie,
jeśli nie pełnienia sprawiedliwości, umiłowania życzliwości
i pokornego obcowania z Bogiem twoim?⁶»

Zachłanność możnych będzie ukarana

9 Głos Pana woła do miasta:
<A mądrością jest bać się imienia Twojego>:
«Słuchajcie rózgi i Tego, co ją ustanowił⁷.
10 Czy mogę znieść
skarby nieprawości i efę szczupłą, przeklętą⁸?
11 Czy usprawiedliwię szale niegodziwe,
a w worku - fałszywe ciężarki⁹,
12 przez które bogacze jego
pełni są zdzierstwa,
a mieszkańcy jego wypowiadają kłamstwa
<i język w ich ustach jest zdradliwy?>
13 Ja sam więc zacząłem cię chłostać,
pustoszyć ciebie za twoje grzechy.
14 Będziesz jadł, lecz się nie nasycisz¹⁰,
bo czczość będzie w twoich wnętrznościach.
Będziesz unosił [mienie], lecz nie zdołasz ocalić,
a co ocalisz, oddam pod miecz.
15 Będziesz siał, lecz żąć nie będziesz;
będziesz wytłaczał oliwę, lecz oliwą się nie namaścisz;
będziesz wyciskał moszcz, lecz nie będziesz pił wina¹¹.
16 Przestrzegałeś ustaw Omriego
i wszelkich praktyk domu Achaba¹².
Postępowaliście według ich rad,
żebym cię oddał na spustoszenie,
a mieszkańców [kraju] na pośmiewisko,
żebyście ponieśli hańbę mego ludu».

Mi 6, 1 - Por. Mi 1,2; Iz 3,13; Oz 4,1.

Mi 6, 3 - Ta wzruszająca skarga znalazła zastosowanie w tak zwanych Improperiach Wielkiego Piątku, by wyrazić uczucia cierpiącego Zbawiciela; była także jedną z biblijnych podstaw ustanowienia nabożeństwa do Najświętszego Serca Jezusa.

Mi 6, 4 - Por. Lb rozdz. 12 [->Lb 12,1]; 1 Sm 12,6.

Mi 6, 5 - "Balak" - por. Lb 22-24 [->Lb 22,1]; "Szittim" - ostatni obóz Izraelitów przed przejściem Jordanu (Joz 3,1); "Gilgal" - pierwszy obóz po cudownej przeprawie (Joz 4,20); "zbawcze dzieła", dosł.: "sprawiedliwości", chodzi tu o sprawiedliwość zbawczą Boga (Mi 7,9; Iz 45,21; Iz 46,13; Iz 51,5; Iz 56,1; Ps 36[35],7; Ps 98[97],2 itd.).

Mi 6, 7 - Na skargę Jahwe przeciw ludowi swemu odpowiada jeden z wiernych (przez co podkreślony jest aspekt osobisty religii), wyrażając gotowość złożenia Bogu w ofierze swego syna pierworodnego. Jest to albo reminiscencja ofiarności Abrahama, albo może rezygnacja z przywileju wykupu pierworodnych od służby w świątyni, którzy prawnie należeli do Boga (Wj 13,2). Ofiary z ludzi były zabronione Prawem (Kpł 18,21; Kpł 20,2).

Mi 6, 8 - Prz 15,8n; Koh 12,13; Iz 30,15; Am 5,24; Oz 2,21.

Mi 6, 9 - Inni tłum.: "Słuchajcie, szczepie i ty, który go zebrałeś" lub popr.: "i zgromadzenie miasta".

Mi 6, 10 - Tłum. przypuszczalne.

Mi 6, 11 - Por. Am 8,5.

Mi 6, 14 - Por. Oz 4,10.

Mi 6, 15 - Por. Pwt 28,30-33.

Mi 6, 16 - Por. 1 Krl 16,25n; 1 Krl 18,18; 1 Krl 20,42; 1 Krl 21,1-16.

Powszechna nieprawość wśród ludzi¹

1 Biada mi, żem się stał jak pokłosie² w lecie,
jak resztki po winobraniu:
nie ma grona do zjedzenia
ani wczesnej figi, której łaknę.
2 Wyginął z ziemi pobożny,
prawego nie ma między ludźmi;
wszyscy bez wyjątku na krew czyhają,
jeden na drugiego sieć nastawia³.
3 Do złego - choćby obu rękoma⁴; do czynienia dobrze
książę żąda złota, sędzia podarunku;
dostojnik według swego upodobania rozstrzyga
i wspólnie sprawę przekręcają.
4 Najlepszy z nich - jak cierń,
najsprawiedliwszy z nich - jak płot kolczasty.
Dzień stróżów twoich, nawiedzenia twego nadszedł;
teraz padnie na nich popłoch.
5 Nie ufajcie przyjacielowi,
nie zawierzajcie powiernikowi,
nawet przed tą, która spoczywa na twoim łonie,
strzeż wrót ust swoich.
6 Bo syn znieważa ojca,
córka powstaje przeciw swej matce,
synowa przeciw swej teściowej:
nieprzyjaciółmi człowieka są jego domownicy⁵.

Zawstydzenie wrogów Syjonu

7 Ale ja wypatrywać będę Pana,
wyczekiwać na Boga zbawienia mojego:
Bóg mój mnie wysłucha.
8 Nie wesel się nade mną, nieprzyjaciółko⁶ moja;
choć upadłem, powstanę,
choć siedzę w ciemnościach,
Pan jest światłością moją.
9 Gniew Pański muszę znieść,
bom zgrzeszył przeciw Niemu,
aż rozsądzi moją sprawę
i przywróci mi prawo;
wywiedzie mnie na światło,
będę oglądał zbawcze Jego dzieła.
10 Gdy to ujrzy nieprzyjaciółka moja,
wstydem się okryje ta,
która mówiła do mnie: «Gdzie jest Pan, twój Bóg?»⁷
Oczy moje patrzeć będą na nią:
teraz będzie zdeptana
jak błoto uliczne.

Odbudowa Izraela⁸

11 Oto dzień odbudowy twych murów!
W owym dniu granica [twoja] będzie sięgać daleko.
12 W owym dniu aż do ciebie przyjdą
od Asyrii - aż po Egipt
i od Tyru - aż po Rzekę,
i od morza do morza,
i od góry do góry.
13 Lecz ziemia będzie na spustoszenie
z powodu jej mieszkańców, przez owoc ich postępków.

Modlitwa o pomoc Bożą

14 Paś lud Twój laską Twoją,
trzodę dziedzictwa Twego,
co mieszka samotnie w lesie -
pośród ogrodów.
Niech wypasają Baszan i Gilead
jak za dawnych czasów⁹.
15 Jak za dni Twego wyjścia z ziemi egipskiej
ukaż nam dziwy!

Prośba o poniżenie nieprzyjaciół

16 Ujrzą przeto narody i będą zawstydzone¹⁰
mimo całej potęgi swojej;
położą rękę na usta,
uszy ich będą głuche.
17 Proch lizać będą jak wąż,
jak to, co pełza po ziemi;
wyjdą dygocąc z warowni swoich przed Pana, Boga naszego,
drżeć będą i lęk odczuwać przed Tobą.

Prośba o przebaczenie

18 Któryż Bóg podobny Tobie¹¹,
co oddalasz nieprawość,
odpuszczasz występek
Reszcie dziedzictwa Twego?
Nie żywi On gniewu na zawsze,
bo upodobał sobie miłosierdzie.
19 Ulituje się znowu nad nami,
zetrze nasze nieprawości
i wrzuci w głębokości morskie
wszystkie nasze grzechy¹².
20 Okażesz wierność Jakubowi,
Abrahamowi łaskawość,
co poprzysiągłeś przodkom naszym
od najdawniejszych czasów.

Mi 7, 1-6 - Uosobiony Syjon opłakuje całkowity brak sprawiedliwości i prawdy wśród ludzi.

Mi 7, 1 - LXX: "zbierający źdźbła".

Mi 7, 2 - Por. Ps 12[11],2; Ps 14[13],1nn; Iz 57,1; Jr 5,1. Prorok wyjaśnia przenośnię z wiersza 1.

Mi 7, 3 - LXX: "ręce ich są gotowe".

Mi 7, 6 - Obraz pełen grozy dla społeczności, w której panował system patriarchalny. Zastosowanie tego tekstu zob. Mt 10,35n.

Mi 7, 8 - Zbiorowe określenie potęg wrogich Izraelowi.

Mi 7, 10 - Ps 42[41],4.11; Jl 2,17.

Mi 7, 11 - Bóg zapewnia przez Proroka, że terytorium Izraela będzie powiększone, mury obronne Jerozolimy odbudowane i wielkie mnóstwo ludzi przybędzie do odrodzonego królestwa; zapewne więc oprócz wygnańców Prorok ma na myśli nawrócenie pogan.

Mi 7, 14 - Por. Mi 4,6 oraz Iz 40,11; Ez 34,11-31; Ps 95[94],7; Mt 18,12nn; Łk 15,3-7; J 10,1-18. Obraz Dobrego Pasterza zastosowany najpierw do Dawida (2 Sm 5,2; 2 Sm 24,17), później do Boga (Oz 4,16; Oz 13,5n), został na wielką skalę rozwinięty u Ezechiela (Ez rozdz. 34 [->Ez 34,1]). Sytuacja ludu tutaj opisana przypomina najbardziej położenie Żydów po powrocie z niewoli babilońskiej, skupionych w biednej okolicy Jerozolimy bez dostępu do dawnych obfitych pastwisk i ogrodów.

Mi 7, 16 - Por. Iz 26,11.

Mi 7, 18 - Jak gdyby rozwinięcie imienia Proroka (zob. Wstęp).

Mi 7, 19 - Niektórzy stosują tu drugą osobę: "Ulituj się" itd.