Biblia Tysiąclecia

Księga Ozeasza

Tytuł

1 Słowo Pańskie skierowane do Ozeasza, syna Beeriego, za dni królów judzkich: Ozjasza, Jotama, Achaza i Ezechiasza oraz króla izraelskiego Jeroboama, syna Joasza¹.

Symboliczne znaczenie małżeństwa Ozeasza

Małżeństwo i dzieci Ozeasza

2 Gdy rozpoczął Pan przemawiać przez Ozeasza, rzekł do niego:
«Idź, a weź za żonę kobietę, co uprawia nierząd, i [bądź ojcem] dzieci nierządu²;
kraj bowiem uprawiając nierząd -
odwraca się od Pana».
3 Poszedł więc i wziął za żonę Gomer, córkę Diblaima,
a ta poczęła i urodziła mu syna.
4 I rzekł Pan do niego: «Nadaj mu imię Jizreel³,
bo niewiele czasu upłynie,
a pomszczę na domu Jehu
krwawe zbrodnie w Jizreel
i kres położę królestwu domu Izraela.
5 W owym dniu złamię łuk Izraela na równinie Jizreel».
6 Poczęła znowu i porodziła córkę.
Rzekł do niego [Pan]: «Nadaj jej imię Lo-Ruchama⁴ -
bo domowi Izraela nie okażę już więcej litości
ani im nie przebaczę.
7 Domowi jednak Judy okażę swą litość,
znajdą ratunek we mnie, w Panu, Bogu swoim.
Nie ocalę ich jednak przy pomocy łuku i miecza
ani też wojny, koni czy jeźdźców».
8 Gdy przestała karmić córkę - Lo-Ruchama -
poczęła znowu i porodziła syna.
9 Rzekł Pan: «Nadaj mu imię Lo-Ammi⁵,
bo wy nie jesteście mym ludem,
a Ja nie jestem waszym Bogiem.

Wstęp

Przypisy

Oz 1, 1 - Ozeasz rozpoczął swą działalność za panowania Jeroboama II, a kontynuował za jego następców, prawdopodobnie aż do upadku Samarii w roku 721.

Oz 1, 2 - Opinia o matce przechodzi na dzieci; por. Ez 16,44; Syr 41,5-13. O symbolice małżeństwa Ozeasza - zob. Wstęp.

Oz 1, 4 - Imię prorocze (por. Iz 1,26n) znaczy: "Bóg sieje"; por. Oz 2,24n; zbrodnie w Jizreel - aluzja do wymordowania rodziny królewskiej przez Jehu; por. 2 Krl 9,7-10; 2 Krl 10,1-11.28-31; 2 Krl 17,2n.

Oz 1, 6 - Lo-Ruchama = Dla której nie ma miłosierdzia.

Oz 1, 9 - Lo-Ammi = Nie-mój-lud. Dwa następne wiersze Wlg - numeracja 1,10n.

Bóg i Jego niewierny naród

1 Liczba synów Izraela będzie
jak piasek nadmorski,
którego nie można zmierzyć
i nie można zliczyć.
A zamiast ich nazywać: "Lud nie mój",
będą im mówić: "Dzieci żyjącego Boga".
2 Złączą się wówczas synowie Judy z synami Izraela
i ustanowią sobie jedną głowę;
z całego kraju się zbiorą,
bo wielki będzie dzień Jizreel.
3 Mówcie do braci swoich: "Mój lud",
a do swych sióstr: "Umiłowana".
4 Spór prowadźcie z waszą matką¹, prowadźcie spór!
Ona bowiem już nie jest moją żoną,
a Ja już nie jestem jej mężem.
Winna usunąć znaki nierządu ze swej twarzy
i spośród swych piersi ozdoby cudzołożnicy¹.
5 W przeciwnym razie - obnażę ją zupełnie²
i stanie się taką jak w dzień swych urodzin;
uczynię ją podobną do pustyni,
sprawię, że będzie jak ziemia wyschnięta,
że zginie śmiercią z pragnienia.
6 Dzieciom jej nie okażę litości,
bo są to dzieci nieprawe.
7 Matka ich bowiem uprawiała nierząd,
okryła się hańbą ta, co je poczęła;
mówiła bowiem: "Pobiegnę za swymi kochankami,
co chleb mi dają i wodę,
wełnę, len, oliwę i napój".
8 Dlatego zamknę jej drogę cierniami
i murem otoczę,
tak że nie znajdzie swych ścieżek.
9 Za kochankami swymi pobiegnie,
ale ich nie dogoni;
pocznie ich szukać,
ale nie znajdzie.
Wtedy powie:
"Pójdę i wrócę do mego męża pierwszego³,
bo wówczas lepiej mi było niż teraz".
10 Zapomniała już o tym, że to Ja właśnie
dałem jej zboże, moszcz, świeżą oliwę,
<że nie skąpiłem srebra ni złota,
z którego czyniono Baala>.
11 Dlatego wrócę i zabiorę swoje zboże w odpowiedniej chwili
i swój moszcz we właściwej porze,
odejmę moją wełnę i len,
co miały okryć jej nagość.
12 Potem obnażę ją przed oczami kochanków,
i nikt jej nie wyrwie Mi z ręki⁴.
13 Położę kres wszystkim jej zabawom,
świętom, dniom nowiu, szabatom
i wszystkim uroczystym zebraniom.
14 Zniszczę jej winnice i sady figowe,
o których mówiła:
"Oto zapłata moja,
jaką mi dali moi kochankowie".
W gąszcz je obrócę
i będą się nimi pasły polne zwierzęta.
15 Ześlę na nią karę za dni Baalów,
gdy im paliła kadzidła,
a zdobna w swe kolczyki i naszyjniki biegała za swymi kochankami,
a o Mnie zapomniała
<wyrocznia Pana>.
16 Dlatego chcę ją przynęcić,
na pustynię ją wyprowadzić⁵
i mówić jej do serca.
17 Oddam jej znowu winnice,
dolinę Akor uczynię bramą nadziei -
i będzie Mi tam uległa jak za dni swej młodości,
gdy wychodziła z egipskiego kraju.
18 I stanie się w owym dniu - wyrocznia Pana -
że nazwie Mnie: "Mąż mój",
a już nie powie: "Mój Baal"⁶.
19 Usunę z jej ust imiona Baalów
i już nie będzie wymawiać ich imion.
20 ⁷ W owym dniu zawrę z nią⁷ przymierze,
ze zwierzem polnym i ptactwem powietrznym,
i z tym, co pełza po ziemi.
Łuk, miecz i wojnę wyniszczę z jej kraju,
i pozwolę jej żyć bezpiecznie.
21 I poślubię cię sobie [znowu] na wieki,
poślubię przez sprawiedliwość i prawo,
przez miłość i miłosierdzie.
22 Poślubię cię sobie przez wierność,
a poznasz Pana⁸.
23 W owym dniu - wyrocznia Pana,
odpowiem na pragnienia⁹ niebios, a one
odpowiedzą na pragnienia ziemi;
24 ziemia zaś odpowie pragnieniu zboża, wina i oliwy;
a one odpowiedzą pragnieniu Jizreel¹⁰.
25 Rozsieję¹¹ go po kraju,
zlituję się nad Lo-Ruchamą,
powiem do Lo-Ammi: "Ludem moim jesteś",
a on odpowie: "Mój Boże!"»

Oz 2, 4 - "Waszą matką" - mówi Bóg o swym narodzie niewiernym; "cudzołożnicy" - aluzja do bliżej nie znanych oznak nierządnic (por. Rdz 38,15; Prz 7,10) lub też oznak kultu bałwochwalczego (por. Rdz 35,4).

Oz 2, 5 - Zob. Ez 16,37n wraz z przypisem.

Oz 2, 9 - Por. Oz 6,1; Jr 3,22; Łk 15,17n.

Oz 2, 12 - Zob. Ez 16,37.

Oz 2, 16 - Życie na pustyni w czasie wyjścia z Egiptu uważane było za ideał (por. Oz 12,10; Am 5,25). Izrael w swych początkach (jeszcze jako dziecko) szedł wiernie za Bogiem obecnym w obłoku (por. Jr 2,2n). Powrót z niewoli babilońskiej porównywano do nowego wyjścia z Egiptu (por. Iz 40,3n).

Oz 2, 18 - Tytuł "baal" (=pan) dawała zwykle żona mężowi. Stosowano go również do Boga. Ponieważ oznaczał równocześnie bóstwo kananejskie (por. Sdz 2,13n), Ozeasz zakazuje nazywać nim Boga.

Oz 2, 20 - Aluzja do czasów mesjańskich, kiedy razem ze sprawiedliwością i świętością zapanuje dobrobyt i pokój (por. Iz 11,6n); "nią" - w tym wierszu hebr. ma liczbę mnogą ("nimi"), kontekst w. 19 i 21 wymaga pojedynczej.

Oz 2, 22 - Chodzi tu o poznanie nie tylko umysłem, ale również o wierność przymierzu, uznanie dobrodziejstw Bożych i odwzajemnienie się miłością.

Oz 2, 23 - Zwrot ten oznacza wysłuchanie.

Oz 2, 24 - Por. Oz 1,4 - tu użyte w znaczeniu dodatnim: "nasienie Boże".

Oz 2, 25 - "Rozsieję" - ten sam źródłosłów co w "Jizreel". Sens wiersza: Miłość Boża względem narodu znosi imiona przekleństwa. Por. Oz 1,6.9. Tekst cyt. W NT: Rz 9,25; 1 P 2,10.

Symbolizm powtórnego przyjęcia żony przez Ozeasza

1 Pan rzekł do mnie:
«Pokochaj jeszcze raz kobietę,
która innego kocha, łamiąc wiarę małżeńską»¹.
Tak miłuje Pan synów Izraela,
choć się do bogów obcych zwracają
i lubią placki z rodzynkami.
2 Nabyłem ją za piętnaście [syklów] srebrnych,
za chomer i letek jęczmienia.
3 I rzekłem do niej:
«Przez wiele dnia będziesz u mnie,
nie będziesz uprawiała nierządu,
ani należała do <innego> mężczyzny,
a ja się również nie zbliżę do ciebie».
4 Wiele dni bowiem synowie Izraela
będą bez króla i bez zwierzchnika,
bez ofiary i bez steli,
bez efodu i posążków.
5 Lecz potem się nawrócą synowie Izraela
i będą szukać Pana Boga swego
i króla swego, Dawida;
z drżeniem pospieszą do Pana,
do Jego dóbr u kresu dni.

Oz 3, 1 - Popr. wg LXX; hebr.: "ukochaną przez małżonka, a cudzołożną". Mowa tu prawdopodobnie o Gomer, żonie Proroka. Wielkoduszność i poświęcenie Ozeasza jest obrazem wiernej miłości Boga względem swego ludu.

Grzechy i kara za nie

Zepsucie ogólne

1 Słuchajcie słowa Pana,
synowie Izraela,
On bowiem spór wiedzie z mieszkańcami kraju,
gdyż zaginęły wierność i miłość
i znajomość Boga na ziemi.
2 Przeklinają, kłamią, mordują i kradną,
cudzołożą, popełniają gwałty, a zbrodnia idzie
za zbrodnią.
3 Dlatego kraj jest okryty żałobą
i więdną wszyscy jego mieszkańcy,
zarówno zwierz polny, jak ptactwo powietrzne,
a nawet ryby morskie marnieją¹.

Skarga przeciw kapłanom

4 «Nikt nie powinien sądzić
ani też nikt ganić -
[a jednak] przeciw tobie, kapłanie, skargę podnoszę².
5 Ty się potykasz we dnie <i w nocy>,
wraz z tobą potyka się prorok -
do zguby prowadzisz swój naród³.
6 Naród mój ginie z powodu braku nauki:
ponieważ i ty odrzuciłeś wiedzę,
Ja cię odrzucę od mego kapłaństwa.
O prawie Boga twego zapomniałeś,
więc Ja zapomnę też o synach twoich.
7 Im liczniejsi się oni stają,
tym bardziej mnożą się grzechy;
na hańbę zmienili swą Chwałę⁴.
8 Z grzechu ludu mojego się żywią,
zabiegają o to, by czynił nieprawość.
9 Lecz los kapłana będzie taki jak i los narodu:
pomszczę jego złe postępowanie,
zapłatę oddam za jego uczynki.

Bałwochwalstwo i rozpusta Izraela

10 Jeść będą, lecz się nie nasycą,
będą uprawiać nierząd⁵, lecz nie wzrosną w liczbę,
bo opuścili Pana,
by uprawiać 11 nierząd⁶.
Wino i moszcz odbierają rozum.
12 Lud mój zasięga rady u swojego drewna,
a jego laska daje mu wyrocznię⁷;
bo go duch nierządu omamił -
opuścili Boga swojego, aby cudzołożyć.
13 Na szczytach gór składają ofiary,
spalają kadzidła na wzgórzach,
pod dębem, topolą i terebintem,
bo dobrze się czują w ich cieniu.
Dlatego wasze córki uprawiają nierząd,
synowe wasze również cudzołożą.
14 Czyż nie będę karał córek waszych za nierząd
ani waszych synowych za cudzołóstwo?
Lecz oni sami⁸ obcują też z nierządnicami,
nawet ofiary składają z nierządnicami sakralnymi,
i tak lud nierozumny dąży ku swej zgubie.
15 Jeśli ty, Izraelu, uprawiasz nierząd,
niechaj przynajmniej Juda zostanie bez winy!
Nie chodźcie do Gilgal⁹,
nie wstępujcie do Bet-Awen⁹
ani nie przysięgajcie słowami: "Na życie Pana!"
16 Izrael oporny jak krowa narowista -
jakże go Pan paść może
niby jagnię na rozległej niwie?
17 Efraim z bożkami związał się przyjaźnią, zostaw go!
18 Zasiadł¹⁰ w gronie pijaków,
a ci uprawiają nierząd
i więcej cenią hańbę niż swoją Chwałę¹⁰.
19 Porwie ich wicher na skrzydłach swoich,
zawstydzeni zostaną
z powodu swoich ołtarzy.

Oz 4, 3 - Aluzja do katastrofalnej posuchy.

Oz 4, 4 - Tekst skażony; Wlg: "lud twój, jak ci, którzy się sprzeciwiają kapłanowi".

Oz 4, 5 - Tekst różnie popr.; hebr.: "każę zamilczeć twej matce", co inni rozumieją o stolicy.

Oz 4, 7 - Popr. wg Targ. i syr.

Oz 4, 10 - Nierząd oznacza tu niewierność względem Boga (por. Oz 2,14; Oz 4,18; Oz 9,1).

Oz 4, 11 - Połączenie wg LXX. Inni: "bo przestali zważać na Pana. 11 Nierząd, wino i moszcz odbierają rozum".

Oz 4, 12 - Aluzja do bałwochwalstwa i tzw. rabdomancji, tj. wróżenia przyszłości z rzutów kijem.

Oz 4, 14 - Tzn. mężczyźni.

Oz 4, 15 - Gilgal - miasto w pobliżu Sychem w Samarii; Bet-Awen = "Dom nicości" - pogardliwa nazwa Betel (="Dom Boga") - miejsce zakazanego kultu.

Oz 4, 18 - "Zasiadł" - tłum. przypuszczalne; "Chwałę" - tekst skażony; por. Oz 4,7.

Przeciw tym, którzy wiodą naród do zguby

1 Słuchajcie tego, kapłani,
zechciej to pojąć, domu Izraela,
domu królewski, natęż swą uwagę -
przecież na straży Prawa ty stoisz.
Ale wy sidłem jesteście dla Mispa¹
i siecią rozpiętą nad Taborem¹.
2 Zabrnęliście głęboko w zdrożności,
moja kara dosięgnie was wszystkich².
3 Znam Ja Efraima -
nie ukryje się Izrael przede Mną,
bo tyś uprawiał nierząd, Efraimie,
Izrael się splamił.
4 Czyny ich bowiem im nie dozwalają
powrócić do Boga swojego;
bo duch nierządu mieszka w ich wnętrzu,
a nie znają Pana.
5 Pycha Izraela świadczy przeciw niemu,
nieprawość do upadku wiedzie Efraima,
z nim razem upada też Juda.
6 Ze stadem owiec i wołów przychodzą,
by szukać Pana, lecz Go nie znajdują,
bo On się od nich odsunął.
7 Byli niewierni dla Pana,
zrodzili synów nieprawych -
teraz On niszczy i pustoszy ich pole.

Wojna bratobójcza

8 Dmijcie w róg w Gibea,
a w Rama [dmijcie] w trąbę,
uderzcie na alarm w Bet-Awen -
wypłoszcie Beniamina!³
9 Efraim stanie się pustynią
w dniu karania.
Przeciw pokoleniom Izraela podaję zapowiedź pewną.
10 Książęta Judy podobni są do tych,
co przesuwają miedzę;
wyleję na nich falę mego gniewu.
11 Efraim jest ciemięzcą - łamie Prawo,
z upodobaniem biegnie za nicością.
12 Stanę się jak mól dla Efraima,
jak próchnica dla domu Judy.

Przymierze z obcymi nie przyniesie ratunku

13 Spostrzegł Efraim swoją niemoc,
a Juda zobaczył swą ranę.
I pospieszył Efraim do Asyrii,
zwrócił się Juda do wielkiego króla⁴,
lecz on was nie może uleczyć
ani uwolnić od rany.
14 Ja bowiem jestem lwem dla Efraima,
młodym lwem - dla domu judzkiego;
Ja rozszarpię, a potem odejdę,
uniosę [zdobycz], i nikt nie ocali.
15 Pójdę i wrócę do mojej siedziby,
aż w pokucie szukać będą mego oblicza
i w swym nieszczęściu będą za Mną tęsknić.

Oz 5, 1 - Mispa - miejsce nielegalnego kultu w pobliżu Jerozolimy; por. 1 Sm 7,5n; Tabor - góra w południowej Galilei.

Oz 5, 2 - Tekst skażony.

Oz 5, 8 - Zapewne aluzja do wojny syro-efraimskiej (por. 2 Krl 16,5n). Gibea, Rama - miejscowości na granicy królestwa judzkiego i izraelskiego.

Oz 5, 13 - Tekst popr.; hebr.: "króla Jareba". Por. 2 Krl 15,19; 2 Krl 16,7nn.

Pozorne nawrócenie narodu

1 ¹ "Chodźcie, powróćmy do Pana!
On nas zranił i On też uleczy,
On to nas pobił, On ranę zawiąże.
2 Po dwu dniach przywróci nam życie,
a dnia trzeciego nas dźwignie
i żyć będziemy w Jego obecności.
3 Dołóżmy starań, aby poznać Pana;
Jego przyjście jest pewne jak świt poranka,
jak wczesny deszcz przychodzi On do nas,
i jak deszcz późny, co nasyca ziemię".
4 Cóż ci mogę uczynić, Efraimie,
co pocznę z tobą Judo?
Miłość wasza podobna do chmur na świtaniu
albo do rosy, która prędko znika.
5 Dlatego ciosałem ich przez proroków,
słowami ust mych zabijałem,
a Prawo moje zabłysło jak światło.
6 Miłości pragnę, nie krwawej ofiary,
poznania Boga bardziej niż całopaleń.

Dawne i obecne przewinienia

7 Ale już w Adam² złamali przymierze
i niewiernymi się tam okazali.
8 Gilead to miasto przestępców
pełne jest krwawych śladów.
9 Kapłani podobni do zgrai zbójeckiej,
mordują oni na drodze do Sychem,
popełniają czyny haniebne.
10 Widziałem w Betel³ rzeczy straszliwe,
bo tam Efraim uprawia nierząd,
Izrael tam się plami.
11 ⁴ <Dla ciebie, Judo, również rozpocznie się żniwo,
gdy los narodu odmienię,

Oz 6, 1-3 - Obraz liturgii pokutniczej, gdzie jednak brak wewnętrznego nawrócenia.

Oz 6, 7 - Miejscowość przy ujściu rzeki Jabbok do Jordanu. Niewierność Izraela jeszcze przed wejściem do ziemi Kanaan. Inni popr.: "Aram".

Oz 6, 10 - Tekst popr.; hebr.: "w domu Izraela".

Oz 6, 11 - 7,1 Wiersz dołączony później.

1 gdy Izraela uleczę>.
Jawną się stanie wina Efraima,
a razem z nią występki Samarii,
bo oni kłamliwie działają,
złodziej wchodzi <do wnętrza>,
a na zewnątrz plądruje zgraja rabusiów.
2 Zupełnie tego nie biorą do serca,
że Ja pamiętam wszystkie ich występki;
osaczają ich własne uczynki,
obecne przed moim obliczem.

Spiski

3 W swej przewrotności rozweselali królów
i książąt w swojej obłudzie¹.
4 ² Wszyscy oni są cudzołożnikami,
są jak piec rozżarzony ogniem,
który piekarz zaprzestał podsycać,
by miesić ciasto, póki nie skwaśnieje.
5 W dniu naszego króla zasłabli
książęta na gorączkę od wina;
wyciąga on rękę z szydercami,
6 bo wobec niego są pełni podstępu.
Gniew ich przez całą noc uśpiony,
rankiem wybucha jak płomień ognia.
7 Wszyscy się żarzą jak piec rozpalony
i pożerają nawet swoich sędziów.
Padają wszyscy ich królowie,
żaden z nich nie woła do Mnie.

Zgubne przymierze z obcymi

8 Z narodami się zmieszał Efraim
i jest podobny do podpłomyka,
którego nie odwrócono.
9 Siłę jego pochłaniają obcy,
a on nic o tym nie wie;
przyprószyła mu włosy siwizna,
a on nic o tym nie wie.
10 Pycha Izraela świadczy przeciw niemu,
lecz nie wracają do Pana Boga swego,
i mimo wszystko Jego nie szukają.
11 Efraim jest jak gołąb naiwny i głupi:
wzywają Egipt, idą do Asyrii.
12 Nad idącymi rozciągnę sieć moją
i schwytam wszystkie jak ptaki powietrzne,
wymierzę karę za ich nieprawości³.

Kara za niewdzięczność

13 Biada im, że uciekli daleko ode Mnie.
Zguba ich czeka za bunt podniesiony;
chcę ich wyzwolić, lecz kłamią przeciwko Mnie.
14 Nie wołają do Mnie z głębi swego serca,
gdy krzyk podnoszą na swoim posłaniu;
nacinają sobie skórę⁴ z powodu zboża i wina,
lecz wobec Mnie są pełni oporu.
15 Ja umacniałem ich ramię,
a przecież przewrotne swe plany przeciw Mnie skierowali.
16 Zwrócili się ku Baalom⁵,
stali się jak łuk zawodny.
Mieczem pobici legną ich książęta
z powodu swoich języków złośliwych,
i pośmiewiskiem staną się w Egipcie.

Oz 7, 3 - Królobójstwa popełnione w orgiach pijackich; por. 1 Krl 16,9.

Oz 7, 4 - Tekst skażony; tłum. przypuszczalne.

Oz 7, 12 - Tekst popr.; hebr.: "zebrania", co inni wolą.

Oz 7, 14 - Okaleczenia rytualne; por. 1 Krl 18,28.

Oz 7, 16 - Tekst popr.; hebr.: "do góry", co inni wolą.

Życie narodowe z dala od Boga

1 Róg do ust przyłóż
jak stróż w domu Pańskim!
Złamali bowiem moje przymierze
i zbuntowali się przeciw memu Prawu.
2 Wołają do Mnie:
"My znamy Ciebie, Boże Izraela!"
3 Izrael odrzucił to, co jest dobre,
więc nieprzyjaciel będzie go ścigał.
4 Oni ustanawiali sobie królów, ale beze Mnie.
Książąt mianowali - też bez mojej wiedzy.
Czynili posągi ze srebra swego i złota -
na własną zagładę.
5 Odrzucam cielca twojego, Samario,
gniew mój się przeciw niemu zapala;
jak długo jeszcze nie będą mogli być uniewinnieni
6 synowie Izraela?
Wykonał go rzemieślnik,
lecz nie jest on bogiem;
w kawałki się rozleci cielec samaryjski.
7 Oni wiatr sieją, zbierać będą burzę.
Zboże bez kłosów nie dostarczy mąki,
jeśliby nawet dało, zabierze ją obcy.
8 Izrael został pochłonięty;
teraz on wśród narodów -
jest jak sprzęt bez wartości.
9 Pobiegli do Asyrii
jak osioł dziki, samotny:
Efraim kupił sobie sprzymierzeńców.
10 Niech sobie kupują między narodami,
lecz ich rozproszę i wkrótce przestaną
namaszczać¹ królów i książąt.

Przeciw kultowi tylko zewnętrznemu

11 Wiele ołtarzy² Efraim zbudował,
ale mu służą jedynie do grzechu.
12 Wypisałem im moje liczne prawa,
lecz je przyjęli jako coś obcego.
13 Lubią ofiary krwawe i chętnie je składają,
lubią też mięso, które wówczas jedzą,
lecz Pan nie ma w tym upodobania.
Wspominam wtedy na ich przewinienia
i karzę ich za grzechy -
niech wrócą znów do Egiptu!

Przepych skazany na zagładę

14 Zapomniał Izrael o swym Stworzycielu
i pobudował pałace;
twierdz warownych wiele wzniósł Juda -
lecz ześlę ogień na jego miasta
i pochłonie wszystkie ich zamki.

Oz 8, 10 - Popr. wg LXX.

Oz 8, 11 - Poświęconych bogom obcym.

Za karę czeka wygnanie

1 Nie ciesz się, Izraelu,
nie krzycz z radości jak inne narody,
bo opuściłeś Boga swego uprawiając nierząd,
umiłowałeś zapłatę nieczystą¹
na wszystkich klepiskach zbożowych.
2 Klepiska, tłocznie nie dadzą żywności,
moszczu zabraknie.
3 Nie będą oni mieszkać dłużej w ziemi Pańskiej,
Efraim musi wracać do Egiptu -
w Asyrii będą jedli pokarmy nieczyste.
4 Nie będą wina wylewać na ofiarę dla Pana
ani też krwawych ofiar Jemu składać;
chleb ich się stanie tak jak chleb żałoby,
kto go spożyje - już nieczysty będzie;
bo chleb ich będzie tylko dla nich -
do domu Pańskiego nie wejdzie.
5 Cóż uczynicie w dzień święta,
w uroczysty dzień Pański?
6 Tak, oni muszą wędrować do Asyrii²;
Egipt² ich zbierze, a Memfis² pogrzebie,
oset pokryje skarby ich ze srebra,
a ich namioty porosną cierniami.

Prorok cierpi prześladowanie

7 Oto nadchodzą dni kary,
zbliża się dzień odpłaty;
Izrael woła: "Głupcem jest prorok,
a mąż natchniony szaleje".
Tak jest z powodu wielkiej winy twojej
i ogromu twojej wrogości³.
8 ⁴ Efraim czatuje obok namiotu⁵ proroka,
na wszystkich jego drogach zastawiono sidła,
nawet i w domu swego Boga jest prześladowany.
9 Wykopali mu dół głęboki,
jak wtedy w Gibea,
lecz [Pan] pamięta ich nieprawości
i karać będzie ich grzechy.

Wspomnienie grzechów popełnionych w Baal-Peor

10 Jak winne grona na pustyni,
tak Izraela znalazłem;
jak na pierwszy owoc figowego drzewa
na waszych przodków patrzyłem:
lecz przyszli do Baal-Peor
i oddali się hańbie⁶,
i stali się wstrętni jak to, co kochali.
11 Jak ptak uleci chwała Efraima:
nie będzie urodzin, ciąży ni poczęcia,
12 a choćby nawet wychowali synów,
będą ich pozbawieni, nim jeszcze dorosną:
biada im samym, kiedy się od nich oddalę.
13 Efraim - jak widzę -
czyni zwierzyną dziką swoje dzieci⁷,
Efraim musi swoich synów wydać zabójcy.
14 "Daj im, o Panie, co tylko dać zechcesz -
łono, które roni, i piersi wyschnięte!"

Kara za odstępstwo w Gilgal

15 Cała ich złość dokonała się w Gilgal⁸,
tam też zacząłem ich nawiedzać
z powodu czynów nieprawych.
Wyrzucę ich z mego domu,
nie będę ich więcej miłował.
Wszyscy ich książęta są buntownikami.
16 Efraim powalony na ziemię,
wyschły jego korzenie -
nie przynoszą już więcej owocu;
a nawet gdy porodzą, Ja sprawię,
że umrze drogi owoc ich łona».
17 Mój Bóg ich odrzuci,
gdyż Go nie słuchali:
błąkać się będą między narodami.

Oz 9, 1 - Dobra ziemskie przypisywane Baalowi i zbiory połączone z obchodem niemoralnych uroczystości.

Oz 9, 6 - "Asyrii" - tekst popr.; hebr.: "ze spustoszenia"; "Egipt... Memfis" - wspomnienie dawnej niewoli obrazem nadchodzącego nieszczęścia.

Oz 9, 7 - Inni tak popr. porządek stychów: a b e f c d.

Oz 9, 8 - Tekst skażony.

Oz 9, 8 - "Namiotu" - tekst popr.; hebr.: "na Boga".

Oz 9, 10 - Por. Lb 25,1-5; "hańba" - kult Baala.

Oz 9, 13 - Tekst skażony, różnie popr.

Oz 9, 15 - W Gilgal powstało królestwo (por. 1 Sm 11,14n), które Ozeasz potępia w Oz 8,4n.

Nastąpi zniszczenie ołtarzy i stel

1 Izrael był jak dorodny krzew winny¹,
przynoszący wiele owoców:
lecz gdy owoc jego się mnożył,
wzrastała liczba ołtarzy;
im lepiej działo się w kraju,
tym wspanialsze budowano stele.
2 Ich serce jest obłudne, muszą pokutować!
On ich ołtarze rozwali i stele powywraca.
3 Powiedzą wtedy: My nie mamy króla,
bośmy się Pana nie bali -
zresztą, cóż nam król pomoże?
4 Nieustanne słowa, pochopne przysięgi, zawierane przymierza,
a sąd się pleni jak chwast trujący²
pośród bruzd na polach.
5 Z powodu cielca w Bet-Awen³
mieszkańców Samarii ogarnie trwoga;
chodzi w żałobie jej naród,
lamentują kapłani,
bojąc się o jego blask,
że mu zostanie odjęty.
6 On sam zostanie zabrany do Asyrii
jako danina dla Wielkiego Króla;
Efraim okryje się hańbą,
Izrael zawstydzi się z powodu swego zamysłu⁴.
7 Upadnie Samaria, a król jej
jest niby piana na powierzchni wody.
8 Zniszczone będą wyżyny Bet-Awen -
grzech Izraela.
Ciernie i osty wyrosną na ich ołtarzach.
Wtedy powiedzą górom: «Przykryjcie nas!»
a wzgórzom: «Padnijcie na nas!»⁵

Kara na Gibea

9 Od dni Gibea⁶ grzeszysz, Izraelu!
Dotąd się nie zmienili -
czyż nie dosięgnie wojna przestępców z Gibea?
10 Przyjdę, aby im karę wymierzyć;
ludy przeciw nim się zbiorą,
by ich ukarać za podwójną winę⁷.

Groźby nawołujące do nawrócenia

11 Efraim jest jak pojętna jałowica,
która chętnie pracuje przy młocce;
Ja mu sam włożę jarzmo na wspaniałą szyję,
sam Efraima zaprzęgnę,
orać będzie Juda,
Jakub zaś będzie bronował.
12 Posiejcie sobie sprawiedliwość,
a zbierzecie miłość;
karczujcie nowe ziemie!
Nadszedł czas, by szukać Pana,
aż przyjdzie, by sprawiedliwości was nauczyć.
13 Dlaczego uprawiacie zło,
zbieracie nieprawość
i spożywacie owoce kłamstwa?
Ponieważ nadzieję złożyłeś w twych rydwanach⁸
i mnóstwie twoich wojowników -
14 w miastach twoich podniesie się wrzawa,
zburzone będą wszystkie twoje twierdze,
jak Szalman⁹ zniszczył Bet-Arbel⁹
w czasie wojny, gdy matka
została rozsiekana wraz z dziećmi.
15 Tak ci uczynię¹⁰, domu Izraela;
za twoją złość niezmierzoną:
zginie na zawsze król Izraela.

Oz 10, 1 - Por. Iz 5,1-7.

Oz 10, 4 - Mowa o grożącym za to wszystko sądzie Bożym.

Oz 10, 5 - Zob. Oz 4,15.

Oz 10, 6 - "Wielkiego Króla" - zob. Oz 5,13; "zamysłu" - wielu popr. na "bożka".

Oz 10, 8 - Por. Iz 2,10; Łk 23,30; Ap 6,16.

Oz 10, 9 - Zapewne aluzja do Sdz rozdz. 19 [->Sdz 19,1].

Oz 10, 10 - Por. Oz 10,5 lub 1 Sm 10,23n; Sdz rozdz. 19 [->Sdz 19,1]. Zwrot różnie tłumaczony, np. w sensie "ciężkiej" (por. Jr 2,13) lub w odniesieniu do cudzołóstwa i zabójstwa w Sdz 19,25-28.

Oz 10, 13 - Popr. wg LXX; hebr.: "drogach".

Oz 10, 14 - "Szalman"; prawdopodobnie Salamanu, król Moabu, współczesny Tiglat-Pileserowi III; inni popr.: "jak Szallum - dom Jeroboama" (por. 2 Krl 15,10.15); "Bet-Arbel" albo "Irbid" - miasto w Gileadzie.

Oz 10, 15 - Tekst popr.

Zapowiedź kary za wzgardzoną miłość

1 Miłowałem Izraela, gdy jeszcze był dzieckiem,
i syna swego wezwałem z Egiptu¹.
2 Im bardziej ich wzywałem,
tym dalej odchodzili ode Mnie,
a składali ofiary Baalom
i bożkom palili kadzidła.
3 A przecież Ja uczyłem chodzić Efraima,
na swe ramiona ich brałem;
oni zaś nie rozumieli, że troszczyłem się o nich.
4 Pociągnąłem ich ludzkimi więzami,
a były to więzy miłości.
Byłem dla nich jak ten, co podnosi
do swego policzka niemowlę -
schyliłem się ku niemu i nakarmiłem go².
5 Powrócą³ do Egiptu
i Aszszur będzie ich królem,
bo się nie chcieli nawrócić.
6 Miecz będzie szalał w ich miastach,
wyniszczy ich dzieci,
a nawet pożre ich twierdze⁴.

Miłość Boża zwycięży

7 Mój lud jest skłonny
odpaść ode Mnie -
wzywa imienia Baala,
lecz on im nie przyjdzie z pomocą⁵.
8 Jakże cię mogę porzucić, Efraimie,
i jak opuścić ciebie, Izraelu?
Jakże cię mogę równać z Admą⁶
i uczynić podobnym do Seboim?⁶
Moje serce na to się wzdryga
i rozpalają się moje wnętrzności⁶.
9 Nie chcę, aby wybuchnął płomień mego gniewu
i Efraima już więcej nie zniszczę,
albowiem Bogiem jestem, nie człowiekiem;
pośrodku ciebie jestem Ja - Święty,
i nie przychodzę, żeby zatracać.

Nastąpi powrót z niewoli

10 Pójdą śladami Pana,
który zagrzmi⁷, jak [ryczy] lew.
A kiedy zagrzmi -
zbiegną się Jego synowie z zachodu,
11 jak ptactwo przylecą z Egiptu,
i z asyryjskiej ziemi jak gołębie;
sprawię, że wrócą do swoich siedzib -
wyrocznia Pana.

Oz 11, 1 - Początek Izraela jako narodu to okres pobytu na pustyni; Mt 2,15 stosuje ten tekst typologicznie do Jezusa Chrystusa.

Oz 11, 4 - Tekst popr.

Oz 11, 5 - Tekst popr.

Oz 11, 6 - Inni tłum.: "Zniszczy ich zawory, pochłonie na skutek ich zamysłów".

Oz 11, 7 - Tekst popr.

Oz 11, 8 - Adma, Seboim - miasta zniszczone razem z Sodomą i Gomorą; por. Rdz rozdz. 19 [->Rdz 19,1]; "wnętrzności" - popr. wg LXX.

Oz 11, 10 - Dosł.: "zaryczy".

Przewrotność Izraela

1 Efraim otoczył Mnie kłamstwem,
oszustwem - dom Izraela,
lecz Juda zna jeszcze Boga
i nazywa się ludem Świętego¹.
2 Efraim pasie się wiatrem,
za wichrem wschodnim wciąż biega;
pomnaża kłamstwa i gwałty,
zawiera przymierze z Asyrią,
a do Egiptu wywozi oliwę.

Spór z Izraelem

3 Pan wiedzie spór z Izraelem²,
ukarze postępki Jakuba
i odpłaci za jego uczynki.
4 Już w łonie matki oszukał on brata³,
w pełni sił będąc, walczył nawet z Bogiem.
5 Walcząc z Aniołem, zwyciężył,
płakał i błagał Jego o łaskę -
spotkał Go⁴ w Betel i tam z Nim⁴ rozmawiał.
6 Pan jest Bogiem Zastępów,
Pan jest imieniem, które wspominał.
7 Ty zaś powróć do Boga swojego -
strzeż pilnie miłości i prawa
i ufaj twojemu Bogu!

Ukarana chciwość

8 Kanaan⁵ ma w ręku fałszywą wagę,
w oszustwie jest rozmiłowany.
9 Powiedział Efraim: «Stałem się bogaty
i zgromadziłem dla siebie majątek» -
lecz z jego pracy nic nie pozostanie
z powodu grzechów przezeń popełnionych.

Zapowiedź pojednania

10 Jam jest Pan, Bóg twój, od ziemi egipskiej,
dozwolę ci jeszcze zamieszkać w namiotach,
jak było za dni Spotkania⁶.
11 Mówiłem do proroków, mnożyłem widzenia
i przez proroków głosiłem przypowieści⁷.

Ponowne groźby

12 W Gileadzie panuje nieprawość
i kłamstwo się gnieździ;
w Gilgal składają ofiary cielcom⁸,
dlatego ołtarze ich będą
jak stos kamieni pośród bruzd na polach.
13 Jakub uszedł na pola Aramu,
Izrael dla kobiety oddał się na służbę
i dla kobiety stał się stróżem stada⁹.
14 Lecz Pan wyprowadził Izraela
z Egiptu przez proroka¹⁰,
i również przez proroka otoczył go opieką.
15 Efraim bardzo Go rozgniewał,
lecz On odpowiedzialność za krew zwróci na niego
i za zniewagę Pan jego mu odpłaci.

Oz 12, 1 - Tekst skażony, bardzo różnie popr.

Oz 12, 3 - Tekst poprawiony.

Oz 12, 4 - Epizody z życia Jakuba (por. Rdz 25,25n; Rdz 32,25-30), ujemnie tu naświetlone przez Proroka.

Oz 12, 5 - Tekst popr.; hebr. ma: "nas" - "nami".

Oz 12, 8 - Potoczne określenie kupca.

Oz 12, 10 - Por. Oz 2,16; okres wędrówki Izraela przez pustynię Synaj.

Oz 12, 11 - Inni popr.: 1) "dokonywałem zniszczenia" lub 2) "bogato obdarzę".

Oz 12, 12 - Tekst popr.

Oz 12, 13 - Por. Rdz 29,25-30.

Oz 12, 14 - Mojżesza.

Kara za bałwochwalstwo

1 Gdy Efraim przemawiał, panował przestrach.
Wiele on znaczył w Izraelu,
lecz przez Baala zgrzeszył i zginął.
2 A teraz grzeszą dalej:
odlewają ze srebra posągi -
bożków według swego pomysłu,
to wszystko robota rzemieślników.
Mówią: «Należy im składać ofiary»,
i ludzie całują cielce¹.
3 Dlatego będą podobni do chmur na świtaniu,
do rosy, która prędko znika,
lub staną się jak źdźbło porwane z klepiska
czy jak dym, który wychodzi przez okno.

Ukarana niewdzięczność

4 «A to Ja jestem Pan, Bóg twój od ziemi egipskiej,
innego Boga poza Mną ty nie znasz,
nie ma prócz Mnie wybawcy.
5 Na pustyni,
w kraju posuchy cię pasłem.
6 Kiedy ich pasłem, byli nasyceni,
lecz w tej sytości unieśli się pychą
i o Mnie zapomnieli.
7 Stanę się dla nich jak lew,
jak czyhająca na drodze pantera.
8 Rzucę się na nich
jak niedźwiedzica, kiedy straci młode,
rozerwę powłokę ich serca;
ciała ich pożrą psy²,
a dziki zwierz rozerwie na strzępy.

Zagłada królestwa izraelskiego

9 Wyniszczę ciebie, Izraelu,
i kto ci przyjdzie z pomocą?³
10 Gdzież jest twój król, aby cię ratował
we wszystkich twych miastach, gdzie sędziowie twoi?
O nich to mówiłeś: "Dajcie mi króla i książąt!"
11 Dałem ci króla w swym gniewie
i zabiorę go znowu w swej zapalczywości.
12 Nieprawość Efraima - wybornie ukryta,
grzech jego bezpiecznie schowany.
13 Ogarnęły go bóle rodzenia,
lecz on jest dzieckiem upartym:
czas nadszedł, a on
nie opuszcza matczynego łona⁴.
14 Czy mam ich wyrwać z Szeolu?
albo od śmierci wybawić?
Gdzie twa zaraza, o Śmierci,
gdzie twa zagłada, Szeolu?⁵
Litość sprzed moich oczu się skryje.
15 Choćby [Efraim] pięknie kwitnął wśród braci,
przyjdzie nagle od Pana wiatr wschodni,
powieje z pustyni,
wysuszy źródła,
i wyschną studnie;
splądruje jego ziemię
i wszystkie rzeczy drogocenne.

Oz 13, 2 - Inni popr.: "Mówią im: Boże, ci, którzy składają ludzi w ofierze i całują cielce". Objaw czci wobec posągów.

Oz 13, 8 - Tekst popr.

Oz 13, 9 - Tekst popr. Wlg: "Tylko we Mnie twoja pomoc".

Oz 13, 13 - Por. Iz 37,3.

Oz 13, 14 - Prorok myśli o przetrwaniu narodu przez wyrwanie z mocy Krainy Zmarłych. 1 Kor 15,55; stosuje ten tekst do indywidualnego zmartwychwstania.

1 Samaria odpokutuje
za bunt przeciw Bogu swojemu:
poginą od miecza, dzieci ich będą zmiażdżone,
a niewiasty ciężarne rozprute».

Prawdziwe nawrócenie Izraela w perspektywie przyszłości¹

2 Wróć, Izraelu, do Pana Boga twojego,
upadłeś bowiem przez własną twą winę.
3 Zabierzcie ze sobą słowa²
i nawróćcie się do Pana!
Mówcie do Niego: «Przebacz nam całą naszą winę,
w ten sposób otrzymamy dobro
za owoc naszych warg.
4 Asyria nie może nas zbawić -
nie chcemy już wsiadać na konie
ani też mówić "nasz Boże"
do dzieła rąk naszych.
U Ciebie bowiem znajdzie litość sierota».
5 «Uleczę ich niewierność i umiłuję ich z serca,
bo gniew mój odwrócił się od nich.
6 Stanę się jakby rosą dla Izraela,
tak że rozkwitnie jak lilia
i jak topola rozpuści korzenie.
7 Rozwiną się jego latorośle,
będzie wspaniały jak drzewo oliwne,
woń jego będzie jak woń Libanu.
8 I wrócą znowu, by usiąść w mym cieniu,
i zboża uprawiać będą,
winnice sadzić, których sława
będzie tak wielka, jak wina libańskiego.
9 Co ma jeszcze Efraim wspólnego z bożkami?
Ja go wysłuchuję i Ja nań spoglądam,
Ja jestem jak cyprys zielony
i Mnie zawdzięcza swój owoc.
10 Któż jest tak mądry, aby to pojął,
i tak rozumny, aby to rozważył?»
Bo drogi Pańskie są proste:
kroczą nimi sprawiedliwi,
lecz potykają się na nich grzesznicy.

Oz 14, 2 - Przez prawdziwą pokutę naród uzyska zbawienie.

Oz 14, 3 - "Słowa" - szczerej skruchy; reszta wiersza różnie popr.